________________
१८६
श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक २४.-उद्देशक २१.
माहिंद-बंभलोएसु एगा पम्हलेस्सा, सेसाणं एगा सुक्कलेस्सा । वेदे नो इत्थिवेदगा, पुरिसवेदगा, णो नपुंसगवेदगा । आउअंणुबंधा जहा ठितिपदे, सेसं जहेव ईसाणगाणं कायसंवेहं च जाणेजा । 'सेवं भंते ! सेवं भंते ति।
चउवीसतिमे सए वीसतिमो उद्देसो समत्तो । तथा ए ज क्रमवडे बाकी बधाः देवोनो यावत्-सहस्रार देव सुधी उपपात कहेवो. परन्तु अवगाहना, *अवगाहनासंस्थानपदमां कह्या प्रमाणे जाणवी. लेश्या-सनत्कुमार, माहेन्द्र अने ब्रह्मलोकमां एक पद्मलेश्या अने बाकी बधाने एक शुक्ललेश्या जाणवी. वेदमा स्त्रीवेदवाळा अने नपुंसकवेदवाळा नथी, पण पुरुषवेदवाळा होय छे. 'स्थितिपदमां कह्या प्रमाणे आयुष अने अनुबंध जाणवो. बाकी बधुं ईशान देवोनी पेठे जाणवं, तेमज अहिं कायसंवेध जुदो कहेवो. 'हे भगवन् ! ते एमज छे, हे भगवन् ! ते एमज छे'.
चोवीशमा शतकमां वीशमो उद्देशक समाप्त.
एगवीसतिमो उद्देसो । १. [३०] मणुस्सा णं भंते ! कओहिंतो उववजंति ? किं नेरइएहितो उववजंति ? जाव-देवहितो उववजंति ! [उ.1 गोयमा! णेरइएहितो वि उववजंति, जाव-देवेहितो वि उववजंति-एवं उववाओ जहा पंचिंदियतिरिक्खजोणिउहेसए जाव'तमापुढविनेरहपहितो वि उववजंति, णो अहेसत्तमपुढविनेरइएहिंतो उववजंति । .
२. [प्र०] रयणप्पभपुढविनेरइए णं भंते ! जे भविए मणुस्सेसु उववज्जित्तए से णं भंते ! केवतिकाल. ? [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं मासपुहत्तहितिएसु, उक्कोसेणं पुषकोडिआउपसु, अवसेसा वत्तवया जहा पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववजंतस्स तहेव । नवरं परिमाणे जहन्नेणं एक्को वा दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेजा उववजंति । जहा तहिं अंतोमुहुत्तेहिं तहा इहं मासपुहत्तेहिं संवेह करेजा, सेसं तं चेव ९ । जहा रयणप्पभाए वत्तवया तहा सकरप्पभाए वि । नवरं जनेणं वासपुहुत्तद्विइएसु, उक्कोसेणं पुष्चकोडी । ओगाहणा-लेस्सा-णाण-द्विति-अणुबंध-संवेहं णाणत्तं च जाणेजा जहेव तिरिक्खजोणियउद्देसए । एवं-जाव-तमापुढविनेरइए ९ ।
३. [प्र०] जइ तिरिक्खजोणिपहिंतो उववजंति किं एगिदियतिरिक्खजोणिपहिंतो उववजंति जाव-पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजंति ? [उ०] गोयमा! एगिदियतिरिक्खजोणिए. भेदो जहा पंचिंदियतिरिक्खजोणिउहेसए। नवरं तेउ-वाऊ पडिसेहेयधा, सेसं तं चेव । जाव
एकवीशमो उद्देशक.
मनुष्योनो उपपात
रसप्रभानैरयिकनो मनुष्यमा उपपात.
१. [प्र०] हे भगवन् ! मनुष्यो क्याथी आवी उत्पन्न थाय ! शुं नैरयिकोथी, के यावत्-देवोथी आवी उत्पन्न थाय ! [उ०] हे गौतम! तेओ नैरयिकोथी आवी उत्पन्न थाय, यावत्-देवोथी पण आवी उत्पन्न थाय. ए प्रमाणे अहीं पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक उद्देशकमा कह्या प्रमाणे उपपात कहेवो. यावत्-छठी तमा पृथिवीना नैरयिकोथी आवी उत्पन्न थाय, पण सातमी तमतमा पृथिवीना नैरयिकोथी आवी न उत्पन्न थाय.
२. [प्र०] हे भगवन् ! रत्नप्रभापृथिवीनो नैरयिक जे मनुष्योमा उत्पन्न थवाने योग्य छे ते केटला काळनी स्थितिवाळा मनुष्यमा उत्पन्न थाय ! [उ०] हे गौतम ! ते जघन्य बे मासथी आरंभी नव मास सुधीनी अने उत्कृष्ट पूर्वकोटीनी स्थितिवाळा मनुष्यमा उत्पन्न थाय. बाकी बधी वक्तव्यता पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकमा उत्पन्न थता रत्नप्रभानैरयिकनी पेठे कहेवी. परन्तु परिमाण-जघन्य एक, बे के त्रण अने उत्कृष्ट संख्याता उत्पन्न थाय छे. जेम त्यां अन्तर्मुहूर्तवडे संवेध कर्यो छे तेम अहीं मासपृथक्त्ववडे संवेध करवो. बाकी बधुं पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवू, रत्नप्रभानी वक्तव्यतानी पेठे शर्कराप्रभानी पण वक्तव्यता कहेवी. पण विशेष ए के जघन्य वर्षपृथक्त्वनी स्थितिवाळा अने उत्कृष्ट पूर्वकोटीनी स्थितिवाळा मनुष्यमां उत्पन्न थाय. तथा अवगाहना, लेश्या, ज्ञान, स्थिति, अनुबंध अने संवेध अने तेनी विशेषता तिर्यंचयोनिकना उद्देशकमां कह्या प्रमाणे जाणवी. ए प्रमाणे यावत्-तमा पृथिवीना नैरयिक सुधी जाणवू.
३. [प्र०] जो तेओ तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय तो शुं एकेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी के यावत्-पंचेन्द्रिय तियचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम ! एकेन्द्रिय तियंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय-इत्यादि वक्तव्यता पंचेन्द्रियतियंचयोनिक उद्देशकमां कृह्या प्रमाणे जाणवी. पण विशेष ए के, तेजस्काय अने वायुकायनो निषेध करवो. [ त्यांची आवी मनुष्यमा उत्पन्न न थाय.] बाकी बधुं पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवू. यावत्
तिर्यंचयोनिकनो मनुष्यमा उपपात.
५४ * जुओ प्रज्ञा० १६२१५०.४१३-१
.1 प्रज्ञा० पद ४५० १७३-१ For Private & Personal Use Only
Jain Education international
www.jainelibrary.org