________________
श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक १८.-उद्देश्क ७. १४. तेणं कालेणं तेणं समएणं रायगिहे नामं नगरे । गुणसिलए चेइए । वन्नओ। जाव-पुढविसिलापट्टओ । तस्स णं गुणसिलस्स चेयस्स अदूरसामंते बहवे अन्नउत्थिया परिवसंति, तं जहा-कालोदायी, सेलोदायी, एवं जहा सप्तमसए अन्नउत्थिउद्देसए जाव-से कहमेयं मन्ने एवं ? तत्थ णं रायगिहे नगरे मदुए नाम समणोवासए परिवसति, अढे, जावअपरिभूए, अभिगय जाव-विहरति । तए णं समणे भगवं महावीरे अन्नया कदायि पुवाणुपुष्विं चरमाणे जाव-समोसढे, परिसा जाव-पजुवासति । तए णं महुए समणोवासए इमीसे कहाए लद्धढे समाणे हट्ठतुटु० जाव-हियए हाए जावसरीरे सयाओ गिहाओ पडिनिक्खमति, स० २ पडिनिक्खमित्ता पादविहारचारेणं रायगिहं नगरं जाव-निग्गच्छति, निग्गच्छित्ता तेसिं अन्नउत्थियाणं अदूरसामंतेणं वीयीवयति । तए णं ते अन्नउत्थिया महुयं समणोवासयं अदूरसामंतेणं वीगीवयमाणं पासंति, पासित्ता अन्नमन्नं सद्दाति, अनमन्नं सहावेत्ता एवं वयासी-एवं खलु देवाणुप्पिया! अम्हं इमा कहः अविउप्पकडा, इमं च णं महुए समणोवासए अम्हं अदूरसामंतेणं वीइवयइ, तं सेयं खलु देवाणुप्पिया! अम्हं मढुयं सम णोवासयं एयमट्ठ पुच्छित्तए'त्ति का अन्नमन्नस्स अंतियं एयमटुं पडिसुर्णेति, अन्नमन्नस्स० २ पडिसुणेत्ता जेणेव महुए समणोवासए तेणेव उवागच्छन्ति, उवागच्छित्ता महुयं समणोवासयं एवं वदासी
१५. एवं खलु मदुया! तव धम्मायरिए धम्मोवदेसए समणे णायपुत्ते पंच अधिकाये पन्नवेइ-जहा सत्तमे सए अन्नउत्थिउद्देसए, जाव-से कहमेयं महुया! एवं? तए णं से महुए समणोवासए ते अन्नउत्थिए एवं वयासी-'जति कज कजति जाणामो पासामो, अहे कजं न कजति न जाणामो न पासामो'। तए णं ते.अन्नउत्थिया मद्दयं समणोवासयं एवं वयासी-केस गं तुम महुया! समणोवासगाणं भवसि, जे गं तुम एयमटुं न जाणसि न पाससि' ?
अन्यतीथिको अने १४. ते काले ते समये *राजगृह नामे नगर हतुं. गुणसिलक नामे चैत्य हतुं. वर्णक. यावत्-पृथिवीशिलापट्ट हतो. ते गुणसिलक गोपासक चैत्यनी आसपास घणा अन्यतीर्थिको रहेता हता. ते आ प्रमाणे-कालोदायी, शैलोदायी-इत्यादि सप्तम शतकना अन्यतीर्थिक उद्देशकमां
कह्या प्रमाणे यावत्-'ए वात एम केम मानी शकाय' ? स्यां सुधी कहे. हवे ते राजगृह नगरमा आत्य-धनिक यावत्-कोइथी पराभव न पामे तेवो अने जीवादि तत्त्वोनो जाणकार, मद्रुक नामे श्रमणोपासक-श्रावक रहेतो हतो. त्यार पछी अहिं अन्य कोइ एक दिवसे अनुक्रमे विहार करता, यावत्-श्रमण भगवंत महावीर समोसा. पर्षदा यावत्-पर्युपासना करे छे. त्यार बाद श्रमण भगवंत महावीर
नी आ वात सांभळी, हृष्ट अने संतुष्ट हृदयवाळो थयेलो मदक श्रमणोपासक, स्नान करी यावत्-शरीरने अलंकृत करी पोताना घरथी बहार नीकळी पगे चाली राजगृह नगरनी वच्चोवच्च थईने ते अन्यतीर्थिकोनी बहू दूर नहि तेम बहु पासे नहि एवी रीते जाय छे. त्यारे ते अन्यतीर्थिकोए ते मद्रुक श्रमणोपासकने पोतानी पासे थईने जतो जोई, परस्पर एक बीजाने बोलावी आ प्रमाणे कयुं–'हे देवानुप्रियो ! ए प्रमाणे खरेखर आपणने आ वात अत्यंत विदित छे, अने आ मद्रुक श्रमणोपासक आपणी पासे थईने जाय छे, तो हे देवानुप्रियो ! आपणे ते वात मद्रुक श्रमणोपासकने पूछवी योग्य छे.' एम विचारी परस्पर ते वात कबूल करी ज्यां मद्रुक श्रमणोपासक छे, त्यां जईने
ते अन्यतीर्थिकोए ते मद्रुक श्रमणोपासकने आ प्रमाणे कधुंअन्यतीथिकोनो
१५. हे मद्रुक ! ए प्रमाणे खरेखर तारा धर्माचार्य अने धर्मोपदेशक श्रमण ज्ञातपुत्र पांच अस्तिकाय प्ररूपे छे-इत्यादि सातमा अस्तिकायसंबन्धे मादक प्रावने प्र. शतकना अन्यतीर्थिक उद्देशकमा कह्या प्रमाणे बधु कहे. यावत्-हे मद्रक ! एम केवी रीते मानी शकाय? त्यार पछी ते मद्रक श्रमणो.
१४ * राजगृह नगरमा जीवाजीवादि तत्त्वनो ज्ञाता मढक नामे श्रमणोपासक रहेतो हतो. भगवान् महावीर अनुक्रमे विहार करता अहिं आवी गुणसिल चैत्यमां समोसर्या. भगवंत आव्यानो वृत्तांत सांभळी मट्ठक श्रावक प्रसन्न अने संतुष्ट थयो अने भगवंतने वंदन करवा घेरथी नीकळ्यो. ते गुणसिल चैत्यनी आसपास कालोदायी वगेरे घणा अन्यतीर्थिको रहेता हता. तेओए मद्रुक श्रावकने भगवंतने वंदन करवा पासे थईने जतो जोयो अने तेओए तेने उभो राखी पूछ्यु के तमारा धर्मोपदेशक श्रमण ज्ञातपुत्र धर्मास्तिकायादि पांच अस्तिकायनी प्ररूपणा करे छे, ते केवी रीते मानी शकाय? तुं शुं धर्मास्तिकायादिने जाणे छे ? मनुके उत्तर आप्यो के जो कोई वस्तु काइ कार्य करे तो आपणे तेने कार्यद्वारा जाणी शकीए, पण ते काइ पण कार्य न करे, निष्क्रिय होय तो आपणे तेने जाणी शकता नथी, तेम जोई शकता पण नथी. ते सांभळी अन्यतीथिकोए उपालंभपूर्वक कह्यु के तुं श्रमणोपासक छे अने तने धर्मास्तिकायादिनी पण खबर नथी' ! सार पछी मद्रुके ते अन्यतीथिकोने नीचे प्रमाणे उत्तर आप्यो-वायु वाय छे ए बरोवर छ ? तेनुं रूप तमे जाणी के जोई शको छो ? गन्धवाळा पुद्गलो छ ए सत्य छ ? तेने तमे जुओ छो ? समुद्रने पार अने देवलोका रूपो खरेखर छ ? तेने तमे जाणो छो? ते अन्यतीर्थिकोए ना कही एटले मनुके तेओने क्यु के छद्मस्थ मनुष्य जे न जाणे के न देखे ते वधुं न होय तो आ दुनीयामां घणी वस्तुओनो अभाव थई जाय. माटे छद्मस्थथी धर्मास्तिकायादि जाणी शकाता नथी तेथी तेनो अभाव सिद्ध न धाय. एम कही मद्रुक श्रावके तेओने निरुत्तर कर्या. त्यार पछी मद्रुक धावक भगवंत महावीरनी पासे गयो अने वंदन नमस्कार करी पर्युपासना करवा लाग्यो. सार बाद भगवान् महावीरे तेने संबोधीने कर्तुं के हे मद्रुक । तें अन्यतीर्थिकोने ठीक उत्तर आप्यो. जे माणस दीठा के सांभळ्या सिवाय अदृष्ट, अज्ञात अर्थ, हेतु, प्रश्न के उत्तरने कहे छे ते अर्हतनी अने अर्हते कहेला धर्मनी आशातना करे छे. ते सांभळी मक प्रसन्न अने संतुष्ट थई पोताने घेर गयो.
भिग० ख० ३ श० ७ पृ. ३६.
अहिं मूळ पाठमा 'अविउप्पकडा' शब्दनो अर्थ 'अविद्वानोए कहेलो छे' एवो बीजो अर्थ टीकाकार करे छे. १५॥ भग० सं० ३ ० ७ उ०१० पृ. ३६.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org