________________
छठओ उद्देसओ।
१. रायगिहे जाव-एवं वयासी-बहुजणे णं मंते! अन्नमन्नस्स एवमाइक्खति, जाव-एवं परुवेइ-'एवं खलु राहू चंदं गेण्हति, एवं' २, से कहमेयं मंते ! एवं ? [उ०] गोयमा ! जन्नं से बहुजणे अन्नमन्नस्स० जाव-मिच्छं ते एवमाहंसु, अहं पुण गोयमा! एवमाइक्खामि, जाव एवं परूवेमि-“एवं खलु राहू देवे महिड्डीए, जाव-महेसक्खे, वरवत्थधरे, वरमल्लधरे, वरगंधधरे, वराभरणधारी, राहुस्स णं देवस्स नव नामधेजा पण्णत्ता, तंजहा-सिंघाडए १, जडिलए २, खत्तए ३, खरए ४, दहरे ५, मगरे ६, मच्छे ७, कच्छभे ८, कण्हसप्पे ९ । राहुस्स णं देवस्स विमाणा पंचवन्ना पण्णत्ता, तंजहा-किण्हा, नीला, लोहिया, हालिहा, सुकिल्ला । अत्थि कालए राहुविमाणे खंजणवन्नामे पण्णत्ते, अत्थि नीलए राहुविमाणे लाउयवन्नामे पन्नत्ते, अत्थि लोहिए राहुविमाणे मंजिटुवन्नाभे पन्नत्ते, अत्थि पीतए राहुविमाणे हालिद्दवन्नामे पन्नत्ते, अत्थि सुकिल्लए राहुविमाणे भासरासिवन्नामे पन्नत्ते । जया णं राहू आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउष्पमाणे वा परियारेमाणे वा चंदलेस्सं पुरथिमेणं आवरेत्ता गं पचत्थिमेणं वीतीवयह तदा णं पुरथिमेणं चंदे उवदंसेति, पञ्चत्थिमेणं राहू, जदा णं राहू आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउवमाणे वा परियारेमाणे वा चंदलेस्सं पञ्चत्थिमेणं आवरेत्ता णं पुरथिमेणं बीतीवयति तदा णं पञ्चत्थिमेणं चंदे उवदंसेति, पुरथिमेणं राहू, एवं जहा पुरस्थिमेणं पञ्चत्थिमेण य दो आलावगा भणिया तहा दाहिणेण य उत्तरेण य दो आलावगा भाणियचा, एवं उत्तरपुरथिमेण दाहिणपञ्चत्थिमेण य दो आलावगा भाणियष्वा, एवं दाहिणपुरथिमेणं उत्तरपच्चच्छिमेण य दो आलावगा भाणियचा, एवं चेव जाव-तदा णं उत्तरपञ्चत्थिमेणं चंदे उवदंसेति, दाहिणपुरथिमेणं राहू । जदा णं राहू आग
षष्ठ उद्देशक. १. [प्र०] राजगृह नगरमा (भगवान् गौतम) यावद्-आ प्रमाणे बोल्या-हे भगवन् ! घणा माणसो परस्पर ए प्रमाणे कहे छे, यावत्-ए प्रमाणे प्ररूपे छे के 'ए प्रमाणे खरेखर राहु चंद्रने असे छे, ए प्रमाणे खरेखर राहु चंद्रने असे छे'; हे भगवन् ! एवी रीते केम होय! राहु चन्द्रने प्रसे के.
ते संबन्धे प्रस. [उ०] हे गौतम! बहु माणसो परस्पर जे कहे छे ते यावत् ए प्रमाणे मिथ्या असत्य कहे छे. हे गौतम ! हुं तो आ प्रमाणे कहुं छु, " यावद्-आ प्रमाणे प्ररूपुं छं-ए प्रमाणे खरेखर राहु महर्धिक, (महाऋद्धिवाळो) यावद्-महासुखवाळो, उत्तम वस्त्रो, उत्तम माला, उत्तम राहु देवनु वर्णन सुगंध अने उत्तम आभूषण धारण करनार देव छे, ते राहुदेवना नव नामो कह्या छे, ते आ प्रमाणे-१ शंगाटक, २ जटिलक, ३ क्षत्रक, पहुना नामो.
खर, ५ दर्दुर, ६ मकर, ७ मत्स्य, ८ कच्छप अने ९ कृष्णसर्प. ते राहदेवना विमानो पांच वर्णवाळा कह्या छे, ते आ प्रमाणे- राहुना विमानो. १ काळा, २ नीला ( लीला ), ३ लाल, ४ पीळा अने ५ शुक्ल. तेमां राहुनुं जे काळु विमान छे ते खंजन-काजळना जेवा वर्णवाळू छे, जे नील ( लीलु) विमान छे ते काचा तुंबडाना वर्ण जेवू छे, जे लाल वर्णनुं राहुनुं विमान छे ते मजिठना वर्ण जेवं छे, जे पीलं राहुन विमान छे ते हळदरना वर्ण जेवु छे, अने जे धोळ विमान छे ते राखना ढगलाना वर्ण जेवू कडुं छे. ज्यारे आवतो के राहु आवतो के जतो जतो, विकुर्वणा करतो के काम-क्रीडा करतो राहु पूर्वमा रहेला चंद्रना प्रकाशने आवरीने पश्चिम तरफ जाय त्यारे पूर्वमां चंद्र
. चन्दना प्रकाशने पोताने देखाडे छे, अर्थात् चन्द्र पूर्वमा देखाय छे, अने पश्चिममा राहु पोताने देखाडे छे, अर्थात् राहु पश्चिममा देखाय छे. ज्यारे आवतो के जतो, विकुर्वणा करतो के काम-क्रीडा करतो राहु पश्चिममां चंद्रना प्रकाशने आवरीने पूर्व तरफ जाय त्यारे पश्चिममां चंद्र पोताने देखाडे छे, अने पूर्वमा राहु पोताने देखाडे छे. ए प्रमाणे जेम पूर्व अने पश्चिमना बे आलापक कह्या तेम दक्षिण अने उत्तरना बे
आलापक कहेवा, ए प्रमाणे उत्तर-पूर्व (ईशान कोण) अने दक्षिण-पश्चिमना (नैर्ऋत कोणना) बे आलापक कहेवा. ए प्रमाणे दक्षिण-पूर्व (अग्निकोण) अने उत्तर-पश्चिमना (वायव्य कोणना) बे आलापक कहेवा. ए रीते यावतू-त्यारे उत्तर-पश्चिम-(वायव्य कोण) मा चन्द्र पोताने
www.jainelibrary.org.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International