Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03

SR No.: 004642
Original Sutra Author: N/A
Author: Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust
Total Pages: 422
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 15 MB

Page 26

शमातीतादि पानभोजन.
६
श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक ७. - उद्देशक १.
उग्गए सूरिए आहारं आहारेति, एस णं गोयमा ! वित्तातिकंते पाण-भोयणे । जेणं निग्गंथो वा जाव साइमं पढमाए पोरिसीए पडिग्गाता पच्छिमं पोरिसिं उवायणावेत्ता आहारं आहारेइ, एस णं गोयमा ! कालातिक्कंते पाण-भोयणे । जे जं णिग्गंथो वा जाव साइमं पडिग्गाहित्ता परं अद्धजोयणमेराए वीइकमावइत्ता आहारमाहारेड, एस णं गोयमा ! मग्गातिकंते पाण-भोयणे । जेणं निग्गंथो वा, निग्गंधी वा फासु-एसणिजं जाव साइमं पडिग्गाहित्ता परं यत्तीसाए कुकुडिअंडगपमाणमे'ताणं कवलाणं आहारं आहारेह, एस णं गोयमा ! पमाणाइकंते पाण-भोयणे । अट्टू कुक्कुडिअंडगपमाणमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे अप्पाहारे, दुवालस कुकुडिअंडगपमाणमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे अवड्डोमोयरिया, सोलस कुक्कुडिअंडगपमाणमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे दुभागप्पत्ते, चउब्वीसं कुक्कुडिअंडगपमाणे जाव आहारं आहारेमाणे ओमोदरिया, बत्तीसं कुडिअंडगमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे पमाणपत्ते, पत्तो पैक्केण वि द्यासेणं ऊणगं आहारं आहारेमाणे समणे निग्गंथे नो 'कामरसभोईत्ति वत्तव्वं सिया । एस णं गोयमा ! खेत्तातिकंतस्स, कालातिक्कंतस्स, मग्गातिक्कंतस्स, पमाणातिकंतस्स पाणभोयणस्स अट्ठे पत्ते ।
२२. [प्र० ] अह भंते! सत्थातीयस्स, सत्थपरिणामियस्स, एसियस्स, बसियस्स, सामुदाणियैस्स पाण-भोयणस्स के अट्ठे पन्नत्ते ? [अ०] गोयमा ! जेणं निग्गंथे वा निग्गंथी वा निक्खित्तसत्थमुसले ववगयमाला-वन्नग विलेवणे ववगयचुयच यचतदेहं जीवविष्पजढं, अकयं, अकारियं, असंकप्पियं, अणाहूयं, अकीयकडं, अणुद्दिद्धं, नवकोडीपरिसुद्धं, दसदोसविप्पमुक्कं, उग्गमु-प्पायणेसणासुपरिसुद्धं, वीर्तिगालं, वीतधूमं संजोयणादोसविप्पमुक्कं, सुरसुरं, अचवचवं, अदुयं, अविलंबियं अपरिसाडि, अक्खोवंजण- वैणाणुलेवणभूयं, संजमजायामायावत्तियं, संजमभारवहणट्टयाए बिलमिव पन्नगभूषणं अप्पाणेणं आहारे आहारेति, एस गोयमा ! सत्थातीयस्स, सत्यपरिणामियस्स जाव पाण-भोयणस्स अयमट्टे पन्नत्ते । सेवं भंते, सेवं भंते ! त्ति ।
सत्तमसए पढमो उद्देसो समत्तो ।
उग्या पछी खायु, हे गौतम ! ए क्षेत्रातिक्रान्त पानभोजन कहेवाय. कोइ साधु या साध्वी यावत् खादिम आहारने पहेला पहोरमा ग्रहण करी छेला पहोर सुधी राखीने पछी तेनो आहार करे, हे गौतम! आ कालातिक्रान्त पानभोजन कहेवाय. कोइ साधु या साध्वी यावत् स्वादिम आहारने ग्रहण करीने अर्धयोजननी मर्यादाने ओळंगी पछी खाय, हे गौतम! ए मार्गातिकान्त पानभोजन कहेवाय. कोइ साधु के साध्वी प्रासुक अने एषणीय यावत् स्वादिम आहारने ग्रहण करीने कुकडीना इंडाप्रमाण बत्रीशथी अधिक कवल खाय, हे गौतम! ए प्रमाणात - क्रान्त पानभोजन कहेवाय. कुकडीना इंडाप्रमाण मात्र आठ कवलनो आहार करनार साधु अल्पाहारी कहेवाय. कुकडीना इंडाप्रमाण मात्र बार कवलनो आहार करनार साधुने कांइक न्यून अर्ध ऊनोदरिका' कहेवाय. कुकडीना इंडाप्रमाण मात्र सोल कोळीआनो आहार साधु द्विभागप्राप्त - अर्धाहारी कहेवाय. कुकडीना इंडाप्रमाण मात्र चोवीश कवलना आहार करनार साधुने ऊनोदरिका कहेवाय. कुकडीना इंडाप्रमाण मात्र बीश कवलनो आहार करनार साधु प्रमाणप्राप्त - प्रमाणसर भोजन करनार कहेवाय. तेथी एक पण केवल ओछो आहार करनार साधु 'प्रकामरसभोजी - अत्यन्त मधुरादि रसनो भोक्ता' ए प्रमाणे न कही शकाय हे गौतम! ए प्रमाणे क्षेत्रातिक्रान्त, कालातिक्रान्त, मार्गातिक्रान्त अने प्रमाणातिक्रान्त पानभोजनंनो अर्थ कह्यो छे.
२२. [ प्र० ] हे भगवन् ! शस्त्रातीत ( अग्निवगेरे शस्त्रथी उतरेलो), शस्त्रपरिणामित ( अग्निवगेरे शस्त्रथी परिणाम पामेलों - अचित्त करायेलो), एप्रित (एषणा दोषथी रहित), व्येषित ( विविध या विशेषतः एषणादोषथी रहित ) सामुदायिक - भिक्षारूप पान भोजननो शो अर्थ कह्यो छे ? [उ०] हे गौतम ! कोइ साधु या साध्वी जे शस्त्र अने मुशलादिरहित छे, तेम पुष्पमाला अने चन्दनना विलेपन रहित छे तेओ कृम्यादि जन्तु रहित, निर्जीव, [ साधुने माटे ] नहि करेल, नहि करावेल, नहि संकल्पेल, अनाहूत - आमन्त्रण रहित, नहि खरीदेल, औदेशिक रहित, * नवकोटि विशुद्ध, शिंकितादि दशदोष रहित, उद्गम अने उत्पादनैषणाना दोषथी विशुद्ध, अंगारदोषरहित, धूमदोषरहित, संयोजनादोषरहित, सुरसुरके, चपचप शब्द रहित पणे, बहु उतावळथी नहि तेम बहु धीमेथी नहि, [आहारना ] कोइ भागने छोड्या शिवाय, 'गाडानी धरीना मेलनी पेठे के व्रण उपरना लेपनी पेठे, केवळ संयमना निर्वाहने माटे, संयमना भारने वहन करवा अर्थे जेम साप विलमां पेसे ते पोते आहार करे, हे गौतम! ए शस्त्रातीत, शस्त्रपरिणामित यावत् पानभोजननो अर्थ को छे. हे भगवन् ! ते एमज छे, हे भगवन् 1 ते एमज छे, [ एम कही गौतम ! यावत् विचरे छे ].
सप्तम शतके प्रथम उद्देशक समाप्त.
- १ चडवीसं ख । -२ ऊनोदरिए ख, ओमोदरिए घ । ३ एकेण ख । ७- वनभूयं ख । ८- गब्भूपुर्ण ख ।
४ गाणं घ । ५ समुदा ख ग ६ अपरिसाठी ख
२२ १ २ हणावे ३ हणतांने अनुमोदे, ४ रधि ५ रंधावे, ६ रांधताने अनुमोदे, ७ खरीद करे ८ खरीद करावे अने ९ खरीद करताने अनुमोदे + जुओ- (पिंडनिर्युक्ति, गा. ५२० ) उद्गमएषणाना आधाकर्मादि १६ दोष छे, जुओ - ( पिंडनिर्युक्ति, गा. ९२-९३ ). उत्पादनेपणाना धात्रीपिंडादि १६ दोष छे, जुओ - ( पिंड निर्युक्ति, गा. ४०८-४०९).