________________
दुःखी जीव दुःखभी व्याप्त होय.
श्रीरायचन्द्र - जिनागमसंग्रहे-
शतक ७. - उद्देशक १.
गोयमा ! से तुंबे तेसिं अट्ठण्हं मट्टियालेवाणं गुरुयन्तार, भारियन्ताप, गुरुसंभारियप्ताए सलिलतलमतिवत्ता अहे घरतिलपट्ठाणे भवइ ? हंता, भवइ । अहे णं से तुंबे तेसि अट्ठण्हं महियालेवाणं परिक्खपणं धरणितलमतिवद्दता उप्पि सलि1 लतलपट्टाणे भवइ ? हंता, भवइ । एवं खलु गोयमा ! निस्संगयाए, निरंगणयाए, गइपरिणामेणं अकम्मस्स गती पन्नायति ।
४
१३. [प्र०] कहं णं भंते! बंधणछेदणयाए अकम्मस्स गई पत्ता ? [30] गोयमा ! से जहानामए कलसिंबलिया ए वा, मुग्गसिंबलिया इवा, माससिंबलिया इवा, सिंबलिसिंबलिया इवा, एरंडर्मिजिया ६ वा उण्हे दिना सुँक्का समाणी डित्ता णं एतमंतं गच्छा, एवं खलु गोयमा ! ।
१४. [प्र०] कहं णं भंते! निरिधैणयाए अकम्मस्स गती ? [अ०] गोयमा ! से जहानामए धूमस्स इंधणविप्पमुकस्स उद्धं बीससार निव्वाघाएणं गती पवत्तति, एवं खलु गोयमां ! . ।
१५. [प्र०] कहूं णं भंते पुञ्वप्पओगेणं अकम्मस्त गती पंनत्ता ? [अ०] गोयमा ! से जहानामए कंडस्स कोदंडचिप्पमुकस्स लफ्खाभिमुही निव्वाघापणं गती पवत्तइ, एवं खलु गोयमा ! पुब्वप्पओगेणं अकम्मस्स गती पन्नायते, एवं खलु गोयमा ! नीसंगयाए, निरंगणयाए, जाव पुव्वप्पओगेणं अकम्मस्स गती पन्नता ।
१६. [प्र०] दुक्खीणं भंते ! दुक्खेणं फुडे, अदुक्खी दुक्त्रेणं फुडे ? [अ०] गोयमा ! दुक्खी दुफ्खेणं फुंडे, नो अदुखी दुखणं फुडे ।
१७. [०] दुक्खीणं भंते । नेरतिए दुक्खेणं फुडे, अदुक्खी नेरतिए दुक्खणं फुडे १ [अ०] गोयमा ! दुक्खी नेरतिए दुक्खेणं फुडे, नो अदुक्खी नेरतिए दुक्खणं फुडे । एवं दंडओ, जाव बेमाणिआणं । एवं पंच दंडगा नेयव्वा - १ दुक्खी दुखणं फुडे, २ दुक्खी दुक्खं परियायइ, ३ दुक्खी दुक्खं उदीरेह, ४ दुक्खी दुक्खं वेदेति, ५ दुक्खी दुक्खं निज्जरेति ।
प्रमाणथी अधिक (उँडा) पाणीमां तेने नांखे, हे गौतम! खरेखर ते तुंबडुं माटीना आठ लेप वडे गुरु थयेलं होवाथी, भारे थवाथी अने अधिक वजन वालुं होवाथी पाणीना उपरना तळीआने छोडी नीचे पृथिवीने तळीए जइ बेसे ! हा बेसे. हवे ते माटीना आठ लेपनो क्षय थाय त्यारे ते तुंबडुं पृथिवीना तळने छोडी 'पाणीना तळ उपर आवीने रहे? हा रहे. ए प्रमाणे हे गौतम ! निःसंगपणाथी, नीरागपणाथी अने गतिना परिणामथी कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय छे.
१३. [प्र०] हे भगवन् ! बंधननो छेद थवाथी कर्मरहित जीवनी गति शी रीते स्वीकाराय ! [उ०] हे गौतम ! जेम कोई एक वटाणानी शिंग, मगनी, शिंग, अडदनी शिंग, सिंबलिनी (शेमळानी) शिंग अने एरंडानुं फल तडके मुक्या होय अने सुकाय त्यारे ते फुटीने (तेमांना बीज) पृथ्वीनी एक बाजुए जाय; ए प्रमाणे हे गौतम! बंधननो छेद थवाथी कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय छे.
१४. [प्र० ] हे भगवन् ! निरिंधन ( कर्मरूप इन्धनथी मुक्त ) थवाथी कर्मरहित जीवनी गति शी रीते स्वीकाराय : [ उ०] हे गौतम! इन्धनथी छूटेला घूमनी गति स्वाभाविक रीते प्रतिबन्ध शिवाय उंचे प्रवर्ते छे, ए प्रमाणे हे गौतम! [ निरिंधनपणाथी - कर्मरूप इन्धनयी मुक्त यवाथी कर्मरहित जीवनी गति प्रवर्ते छे. ].
१५. [प्र० ] हे भगवन् ! पूर्वना प्रयोगथी कर्मरहित जीवनी गति शी रीते स्वीकाराय ! [उ०] हे गौतम ! जेम कोइ एक धनुषथी छूटेला बाणनी गति प्रतिबन्ध शिवाय लक्ष्यना सन्मुख प्रवर्ते छे, तेम हे गौतम! पूर्वप्रयोगथीं कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय छे, हे गौतम !, ए प्रमाणे निःसंगताथी, नीरागताथी, यावत् पूर्वप्रयोगथी कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय छे.
*
१६. [प्र० ] हे भगवन् ! दुःखी जीव दुःखथी व्याप्त - बद्ध होय के अदुःखी - दुःखरहित जीव दुःखथी व्याप्त होय ! [उ०] हे गौतम ! दुःखी जीव दुःखथी व्याप्त होय, पण दुःखरहित जीव दुःखथी व्याप्त न होय.
१७. [प्र०] हे भगवन् ! दुःखी नारक दुःखथी व्याप्त होय के अदुःखी नारक दुःखथी व्याप्त होय! [उ०] हे गौतम ! दुःखी नारक दुःखथी व्याप्त होय, पण दुःखरहित नारक दुःखथी व्याप्त न होय. ए प्रमाणे यावत् वैमानिकने विषे दंडक कहेवो. ए प्रमाणे पांच दंडक जाणवा - १ दुःखी दुःखथी व्याप्त छे, २ दुःखी दुःखने ग्रहण करे छे, ३ दुःखी दुःखने उदीरे छे, ४ दुःखी दुःखने वेदे छे, ५ दुःखी दुःखनी निर्जरा करे छे.
Jain Education International
१ महियालेवेणं क विनाऽन्यत्र । २ सुक्खा क। ३ णिरंधणताए क विना अन्यत्र ।
१६. * दुःखना कारणभूत मिथ्यात्वादिक कर्म पण दुःख कहेवायछे. टीका.
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org