________________
शतक ७.-उद्देशक १:
भगवत्सुंधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र. ६.प्र०] समणोवासगस्स णं भंते ! पुवामेव तसपाणसमारंभे पञ्चपखाए भवद, पुढविसमारंभे अपञ्चक्खाए. भवंह से य पुढविं खणमाणे अण्णयरं तसं पाणं विहिंसेजा, से णं भंते! तं वयं अतिचरति ? [उ०] णो तिणट्टे समढे, 'नो खलु से तस्स अतिवायाए आउद्दति ।
७. [३०] समणोवासयस्स णं भंते ! पुवामेव वणस्सइसमारंभे पञ्चक्खाए, से य पुढवि खणमाणे अन्नयरस्स रुक्खस्स मूलं छिंदेजा, से णं भंते ! तं वयं अतिचरति ? [उ०] णो तिणटे समढे, नो खलु से तस्स अइवायाए आउद्दति ।
८. [प्र०] समणोवासए णं भंते ! तहारूवं समणं वा माहणं वा फासु-पसणिज्जेणं असण-पाण-खाइम-साइमेणं पडिलामेमाणे किं लग्भट उ०] गोयमा! समणोवासए णं तहारूवं समणं वा जाव पडिलामेमाणे तहारूवस्स समणस्स वा माहणस्स वा समाहिं उप्पाएति, समाहिकारए णं तमेव समाहिं पडिलंभइ ।
१.०] समणोवासए णं भंते ! तहारूवं समणं वा जाव पडिलामेमाणे किं चयति [उ०] गोयमा! जीवियं चयति, दुच्चयं चयति, दुकरं करेति, दुल्लह लहइ, बोर्हि बुज्झइ; तओ पच्छा सिज्झति, जाव अंतं करेति ।
१०. [प्र०] अत्थि णं भंते ! अकम्मस्स गती पन्नायति ? [उ०] हंता, अत्थि ।
११. [३०] केहं णं भंते ! अकम्मस्स गती पन्नायति ? [उ०] गोयमा ! निस्संगयाए, निरंगणयाए, गतिपरिणामेणं, 'बंधणछेयणयाए, निरिंधणयाए, पुवप्पओगेणं अकम्मस्स गती पंचायति ।
१२. प्रि०] कहं णं भंते ! निस्संगयाए, निरंगणयाए, गइपरिणामेणं अकम्मस्स गती पन्नायति ? [उ०1 से जहानामएं केइ पुरिसे सुकं तुंवं निच्छिडं निरुवयं आणुपुब्बीए परिकम्मेमाणे परिकम्मेमाणे दब्भेहि य कुसेहि य वेढेइ, वेढेत्ता अट्राहिं मट्टियालेवेहिं लिंपइ, लिंपित्ता उण्हे दलयति, भूतिं भूतिं सुकं समाणं अत्थाहमतारमपोरिसियंसि उद्गंसि पक्खिवेजा, से
६. [प्र०] हे भगवन् ! जे श्रमणोपासकने पूर्व त्रसजीवोना वधनुं प्रत्याख्यान होय अने पृथ्वीकायना वधनुं प्रत्याख्यान न होय, ते प्रतातिधार. पृथ्वीने खोदता जो कोई त्रस जीवनी हिंसा करे तो हे भगवन् ! तेने ते व्रतमा अतिचार लागे ? [उ०] हे गौतम ? ए अर्थ योग्य नथी. कारण के ते (श्रावक ) तेनो वध करवा प्रवृत्ति करतो नथी.*
७. [प्र०] हे भगवन् ! श्रमणोपासके पूर्वे वनस्पतिना वधनुं प्रत्याख्यान कर्यु होय, ते पृथिवीने खोदता कोई एक वृक्षना मूळने छेदी नांखे तो तेने ते व्रतनो अतिचार लागे? [उ.] हे गौतम! ए अर्थ योग्य नथी. कारण के ते तेना (वनस्पतिना) वध माटे प्रवृत्ति करतो नथी.
८. प्र०] हे भगवन् ! तेवा प्रकारना (उत्तम ) श्रमण या ब्रिाह्मणने प्रासुक (अचित्त-निर्जीव ) अने एषणीय (दोषरहित इच्छवा योग्य ) अशन, पान, खादिम अने खादिम आहार वडे प्रतिलाभता-सत्कार करता श्रमणोपासकने शो लाभ थाय ? [उ०] हे गौतम ! तेवा प्रकारना श्रमण या ब्राह्मणने यावत् प्रतिलाभतो श्रमणोपासक तेवा प्रकारना श्रमण या ब्राह्मणने समाधि उत्पन्न करे छे, अने समावि करनार (श्रावक) ते समाधिने प्राप्त करे छे.
९. [प्र०] हे भगवन् ! तथारूप श्रमणने यावत् प्रतिलाभतो श्रमणोपासक शेनो त्याग करे ? [उ० ] हे गौतम ! जीवितनो (जीवननिर्वाहना कारणभूत अन्नादिनो) त्याग करे, दुस्त्यज वस्तुनो त्याग करे, दुर्लभ वस्तुने प्राप्त करे, बोधि-सम्यग्दर्शननो अनुभव करे, त्यार पछी सिद्ध थाय; यावत् (सर्व दुःखनो) अंत करे. १०. [प्र०] हे भगवन् ! कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय ? [उ०] हे गौतम ! हा, खीकाराय.
कमरहित जीवनी
गति. ११. [प्र०] हे भगवन् ! कर्मरहित जीवनी गति केवी रीते स्वीकाराय ? [उ०] हे गौतम ! निःसंगपणाथी, नीरागपणाधी, गतिना परिणामथी, बंधननो छेद थवाथी, निरिंधन थवाथी-कर्मरूप इन्धनथी मुक्त थवाथीं अने पूर्वप्रयोगथी कर्मरहित जीवनी गति स्वीकाराय छे.
१२. [प्र०] हे भगवन् ! निःसंगपणाथी, नीरागपणाथी अने गतिना परिणामथी कर्मरहित जीवनी गति शी रीते स्वीकाराय ? [उ.] हे गौतम ! जेम कोई एक पुरुष छिद्र विनाना, नहि मांगेला सुका तुंबडाने क्रमपूर्वक अत्यंत संस्कार करीने डाभ अने कुश वडे वींटे, त्यार पछी तेने माटीना आठ लेपथी लीपे, लीपीने तापमां सुकवे, ज्यारे ते तुंबडं अत्यंत सुकाय त्यारे ताग विनाना अने न तरी शकाय तेवा पुरुष
मावर्तते-प्रवर्तते इत्यर्थः। २ तामेव ख। ३ दुचयं ख। ४ 'कहं गं, कहण्णं, कहणं, कहलं, कह नं' इत्येवं विकरूपात्मकानि पहुधा रूपाणि उपलभ्यन्ते, परमत्र 'कहं गं' इत्येवमेधैव पाठो न्यस्तः। ५ निरंधणयाए कविना अन्यत्र । ६ पनत्ता क। . 'वंधणछेयणयाए निरंधणयाए पुज्वपओगेणं' इत्यधिकः पाठः क विना अन्यत्र । ८ परिक्कमेमाणे ख। ९ भूइ भूई ख। १० मपोरसियंसि क विनाऽन्यत्र ।
६. * सामान्यरीते देशविरति श्रावकने संकल्पपूर्वक हिंसानु प्रत्याख्यान होय छे, तेथी ज्या सुधी ते जेनी हिंसानु प्रत्याख्यान कर्यु होय तेनी संकल्पपूर्वक हिंसा करवा प्रवृत्ति न करे त्यां सुधी तेने ते व्रतमा दोष लागतो नथी. ___८. ब्राह्मण स्वरूप जुओ-(उत्त० अ. २५. गा. १९-३४)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org.