________________
श्रीरयचन्द्र-जिनागमसंग्नहे.
शतक-३-उद्देशक
२. 'देवं वेउविअसमुग्घाएणं समोहयं ति' इति प्रागुकम्, अता क्रियाधिकारादिदमाह-'पभू णं' इत्यादि. 'जाणं' ति शकटम् , ' जुग्गंत गोल्लविषयप्रसिद्ध जम्पानं द्विहस्तप्रमाणं वेदिकोपशोभितम् , 'गिल्लि 'ति हस्तिन उपरि कोल्लररूपा या मानुषं गिटतीव गिल्लि:, 'थिल्लि' त्ति लाटानां यदश्वपल्यानम् , तदन्यविषयेषु थिल्लि' इत्युच्यते सीज' ति शिबिका-कूटाकाराच्छादिता म्पान विशेषः, 'संदमाणिज' त्ति पुरुषप्रमाणोऽध्यामा जम्पान विशेषः, 'एगं महं-पडागासंटि' ति महत् पूर्वप्रमाणापेक्षया, पताकासंस्थितम्-स्वरूपेणैव वायोः पताकाऽऽकारशरीरत्वाद् वैक्रियावस्थायामपि तस्य तदाकारस्यय भावादिति, 'आयडीए 'त्ति आत्मा आत्मशक्त्या-आत्मलब्ध्या वा, ' आयकम्मण' ति आत्मक्रिपया, ' आयप्पओगेणं' ति न परप्रयुक्त इत्यर्थः. 'ऊसिओदयं ' ति उच्छित ऊर्ध्वम्-उदय आयामा यत्र गमने तद् उच्छितोदयम्-ऊर्यपताकमित्यर्थ:-क्रियाविशेषणं चेदम्. 'पयोदयं' ति पतदुद्रयम्-पतितपताकं गच्छति. ऊध्र्वपताकास्थापना इयम्, पतितपताकास्थापना तु इयम्. 'एगओपडागं 'ति एकातः एकस्यां दिशि: पताका यत्र तद् एकतःपताकम्. स्थापना तु इयम्, 'दुहओपडागं ' ति. द्विधापताकम्. स्थापना चैवम्.
२. 'देवं वेउब्वियसमुग्घाएणं समोहयं ' ति अर्थात् वैक्रिय शक्तिने लगती हकीकत आगळ कहेवाई छे माटे हवे पण ते ज वात संबंधे युग्य, आ सूत्र कहे छे:--['पभू णं' इत्यादि.] [ 'जाणं' ति] याज-शकट-गाडं.[' जुग' ति] वेदिकाथी उपयुक्त अने वे हाथ लांबुं जे वाहन
गोल. ते युग्य. आ वाहननी प्रसिद्धि गोल्लदेशमा छे. ( रिक्सा गाडी ?) गिल्लि ' ति] हाथी उपर रहेती अंबाडी-मनुप्यने गळी जाय-जेमां बेसगिली-थिछी. वाथी मनुष्य देखाय नहीं ते-गिल्लि. [:थिल्लि ' ति] लाटोनुं जे घोड़ाखें पलाण ते वीजा दशोमांथिल्लि' तरीके प्रसिद्ध छे. [ 'सी'ति
शिविका-शिखरना आकारथी ढांकलं एक जातनुं वाहन-पालखी. [ संदमाणिति ] पुरुष जेटली. लंबाइवालं वाहन विशेप-मेनो. एगं
महं पडागासंठियं ' ति ] पूर्व प्रमाण करतां मोटुं अमें पताकाने आकारे रहेलं, कारण के पासुनुं शरीर स्वरूपे करी पताकाना आकार जेधुंज छे अने अलप्रयोग. चैक्रियअवस्थामां पण वायु पताकाने आकारे ज रहे छे. 'आयड्डीए 'त्ति ] आत्मानी शक्तिवङ अथवा आत्मानी लब्धियडे. ['आय
कम्मुण' त्ति ] आत्मानी क्रियावडे, [ 'आयप्पओगेणं ' ति आत्माना प्रयोगथी-बीजाना प्रयोगथी नहीं. [ 'ऊसिओदयं ' ति] जे गतिमा लांवपण उंचे देखाय ते उच्छितोदय अर्थात् उंची धजाने आकारे. . उच्छ्रितोदय ' ए क्रियाविशषण छे. [ ' पयोदयं ' ति ] पडी गएल धजानी पेठे-गति करे छे. उंची धजानो आकार आ रीते छे:
पडी गएल धजानो आकार आ रीते छे.---
[ एगओपडाग' ति] ज्यां एक दिशामां पताका होय ते
एकतःपताक' कहेवाय. तेनो घाट आ रीते छ:
['दुहओपडागं ' ति ] ज्या बन्ने तरफ पताका होय ते .. 'द्विधापताक' कहेवाय. तेनो. आकार आ रीते छ:- .
वलाहक
१२.प्र०-पम णं भंते ! बलाहगे 'एग महं इत्थिरुवं. १२० प्र०--हे भगवन् ! वलाहक, एक मोटुंस्त्रीरूप यावत् वा, जाव-संदमाणिअरूवं वा परिणामेत्तए ?
स्पंदमानिकारूप, परिणमाक्वा समर्थ छे ? १२. उ०-हंता पभू.
१२. उ०-हे मौतम ! हा, ते, तेम.करवा समर्थ छे.
आ बधी स्थापनाओ टोकाना भाषांतरमा आपेली छे:-अनु० .. ५. वर्तमानमा सिंहलद्वीप ( सीलोन-कोलम्बो ) मां ' गोले' नामना तालुका छे तेने'ज अहीं गेलं विषय ' शब्दथी जणाव्या लागे -ते. तरफ विशेषे करीने आ युग्य-रिक्सागाडी-नो ज प्रचार जोएलो छे:--अनु.
१. मूलच्छाया:-प्रभुभगवन् ! बलाहकः एक महन स्त्रारूप वा, यावत्-स्पन्दनानि कारूपं वा परिणमायतुम् । हन्त, प्रभुः-अनु०
Jain Education international
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org