________________
४- उदेशक १०.
- सेवं भंते !, सेवं भंते ! ति.
भगवस्तुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
"
भगवंत - अनसुहम्गसामिपणीए सिरीभगवईसुत्ते चउत्थसये दसमो उदेसो सम्नत्तो.
'
तद्वत
"
"
9
१. लेाऽविकारात् तता एवं दशम उदेशकस्य इदम् आदिसूत्रम्:' से णूणं इत्यादि ' तारूबचाए' चि तद्रूपतया - नीललेश्यास्वभावेन, एतदेव व्यनक्तिः - ' तावण्णत्ताए' त्ति तस्या इव नीललेश्याया इव वर्णो यस्याः सा तद्वर्णा, तद्भावस्तत्ता तयां तद्वर्णतया एवं उदेसओ इत्यादिवचनादेवं इष्टव्यम्:-" गंधवार, तारसचार, ताफासचाए मुणो भुज्जो परिणमति । हंता, गोमा ! कण्हलेसा नीललेसं पप्प तारूवत्ताए, तावण्णत्ताए, तागंधत्ताए, तारसत्ताए, ताफासत्ताए भुज्जो भुज्जो परिणमति.' अयमस्य भावार्थ:-पदा कृष्णलेश्वापरिणतो जीवो नीडलेश्यायोग्यानि द्रव्याणि गृहीला कालं करोति, तदा नीलेश्या परिणत उत्पयते, 'जलेसाई दनाई परिवइत्ता काल करे तलेसे उपज इति वचनात् अतः कारणमेव कार्य भवति कण्हलेसा नीललेसं पप्प' इत्यादि तु कृष्ण - नीललेश्ययोर्भेदपरमुपचारादुक्तमिति, " से केणणं भंते ! एवं बुच्चइ - कण्हलेसा नीललेसं पप्प तारूवत्ताए, तìवण्णत्ताए, तागंधत्ताए, तारसत्ताए, ताफासताए भुज्जो भुज्जो परिणमइ ? गोयमा ! ` से जहा नाम ए खीरे दूसिं पप्प (तक्रम् इत्यर्थः, ) सुद्धे वा वत्थे रागं पण तारूवत्ताए, तावण्णवत्ताए, तागंधत्ताए, तारसत्ताएं, ताफासत्ताए भुज्जो भुज्जो परिणमइ; से एएणद्वेगं गोयमा ! एवं बुचड़: कन्हलेसा०" इत्यादि एतेनैव अभिलापेन नीडलेया कापोतीम् कापोती तेजसी, तैजसी पद्माम्, पद्मा छ प्राप्य तद्रूपत्वादिना परिणमति इति वाच्यम् अथ कियदूरमयमुदेशको पाप्यः इत्याहः' जाव' इत्यादि, 'परिणाम' इत्यादिद्वारगाचोक्तद्वारपरिसमाप्तिं यावद् इत्यर्थः तत्र परिणामो दर्शित एव तथा वष्णति, कृष्णा दिलेश्यानां वर्णों वाच्यः, स चैत्रम्:- "कॅण्हलेस्सा णं भंते ! केरिसिआ वण्णेणं पण्णत्ता ? " इत्यादि. उत्तरम् :- कृष्णलेश्या कृष्णा जीमूतादिवत्, नीललेश्या नीला शृङ्गादिवत् कापोती कापोतवर्णा खदिरसारादिवत् तैजसी लोहिता शशकरक्तादिवत् पद्मा पीता चम्पकादिवत् शुक्छा शुक्ला शङ्खादिवद् इति तथा 'रस' त्ति - रसस्तासां वाच्यः- तत्र कृष्णा तिक्तरसा निम्बादिवत्, नीला कटुकरसा नागरवत्, कापोती कषायरसा अपक्वत्र दरवत्, तेजोलेश्या आम्डमधुरा पक्वाम्रादिकवत् पद्मया कटुकषायमधुररसा चन्द्रप्रभासुरादिवत्
-
"
6
-
,
मूत्राणि लिखता ' गोतमा' इत्युक्तम् अन्यथा भगवति गौतमाय निर्देशरि न संशयकथनमुपपद्यते भगवतः सकलसंशयातीतत्वात् " (१०२८५)
Jain Education International
१३७.
- हे भगवन् ! ते ए प्रमाणे छे, हे भगवन् ! ते ए प्रमाणे छे, एम कांही याषत् विहरे छे.
दुद्धरधरेण मुणिणा पुत्र सुसमिद्धबुद्धीण । १ पसागराणि गुण दि सोसगणस्स भगनओ तस्य णमो अब सामस्स १ - ( अन्य कर्तक)
".
-
पुरुष से हमे आप ही पुरुष परिवाकोशीश करिए से स्थानापासून गाथाओ मळी आवे छे अने तेमां आ आर्यश्याम सूरिजीनो कांइक परिचय
मळतो लागे छे. ते गाथाओ आ छेः
"बावरा देवसद्मेण धीरपुर
.
,
उपर जणावेला टीकाकारश्रीना अनेक उल्लेखो उपरथी एवं तरी आवे छे के, आ प्रज्ञापनासूत्रना प्रणेता श्री ' आर्यश्यामसूरि' नामे कोइ असाधार
कोयीजानी करेली में
,
समयना साहित्यनी सहायने ली परापूर्वथी जे मान्यता मानता आव्या हता तेने तेवीने तेवी ज अर्हीीं उनदेशेली छे. जो के, आ विषयने लगती सूत्रनी रचना गातमना प्रश्न अने महावीरना उत्तररूप छे. ए जोतां तो ए पांच जुदी जुदी हकीकतो न आववी जोइए. कारण के, श्रीमहावीर तो सकल संशयातीत होवाथी तेओए पोताने श्रीमुखे एक नक्की हकीकत
गौतमने कहेवी जोइए, आवो संदेह आपणने थाय ए स्वाभाविक छे. एना समाधान टीकाकारी जगा के आसूत्र रचना कांद साक्षात् महावीर अने गौतमना प्रशोत्तररूप नथी. ए तो ते ते मतवाळा पोतपोताना मतने जणावतां पण गौतमना प्रश्न अने महावीरना उत्तरएलीन रचना करीने जगावे छे. माटे नहीं भी आर्यश्वावसूरिए पण तेओनी ते शैली जेवीने तेवी कायम राखीने ए शब्दो टांक्या छे माटे आ प्रस्तुत विषयमा प्रश्नोत्तरोने गौतम अने महावीरना समजवानी भूल करवानी नथी.
"
१. मूलच्छायाः तदेवं भगवन् !, तदेव भगवन् । इतिः - अनुः ०
"
१. प्रछाया०—उन्यतया सतया सत्स्वशतया भूयो भूयः परिणमति । दन्त गौतम! कृपया नयां प्राप्य तद्रूपतया सर्णतया तया तयतया तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति २. यश्यानि इम्याणि यदाय कालं करोति तदेश्य उपयते २. तद बेलार्थेन भगवन् एवम् उच्यते कृष्णलेल्या नीलेश्यां प्राप्य तद्रूपतया गीतमा नामी प्रायशुमा रावं प्राप्य तद्रूपतया [द] तेनावन गौतम एनम् उच्यते कृष्णा ४. कृष्णलेया भगवन्
Q
For Private & Personal Use Only
" वाचकोना वंशमां देवीशमी पेढीए थएला, धीरपुरुष, संयमना धारक अने पूर्व श्रुतथी समृद्ध बुद्धिवाळा जे श्री आर्यश्याम भगवाने श्रुतरुस सागरमांथी वीणीने आ श्रुतरन ( प्रज्ञापना ? ) शिष्यगणने दीधुं छे तेमने नमस्कार थाओ"
१-२
तया तथा तहसतया तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमति तया तद्न्यतया तया तत्पशेतया भूयो भूयः परिणमति; कीदृशी वर्णेन प्रा
अनु०
www.jainelibrary.org