Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02

SR No.: 004641
Original Sutra Author: N/A
Author: Bechardas Doshi
Publisher: Jinagama Prakashan Sabha
Total Pages: 358
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 15 MB

Page 132

श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक ३. उद्देशक ८.
१. उ०-गोयमा ! दस देवा आहेवचं जाव-विहरंति. १. उ-हे गौतम ! अधिपतिपणुं भोगवता यावत्-दस तं जहा:-चमरे असुरिंदे, असुरराया; सोमे, जमे, वरुणे, देवो रहे छे, ते आ प्रमाणे:-असुरेंद्र, असुरराज चमर, सोम, वेसमणे; बली वइरोयणिंदे, वइरोयणराया; सोमे, जमे, वरुणे, यम, वरुण, वैश्रमण; वैरोचनेंद्र, वैरोचनराज बलि; सोम, यम, वेसमणे.
वरुण अने वैश्रमण. २. प्र.-नागकुमाराणं मंते ! पुच्छा ?
२. प्र०-हे भगवन् ! नागकुमार देवो उपर केटला देवो
अधिपतिपणुं भोगवता यावत्-विहरे छे ? २. उ०--गोयमा ! दस देवा आहे वच्चं, जाव-विहरांति: २. उ०---हे गौतम ! अधिपतिपणुं भोगवता यावत्-दस तं जहा:-धरणे णं नागकुमारिदे, नागकुमारराया; कालवाले देवो रहे छे, ते आ प्रमाणे:-नागकुमारेंद्र, नागकुमारराज धरण; कोलवाले, सेलवाले, संखवाले; भूआणंदे नागकुमारिदे, नागकु- कालवाल, कोलवाल, शैलपाल, शंखवाल; नागकुमारेंद्र, नागकुमारराया; कालवाले, कोलवाले, संखवाले, सेलवाले. मारराज भूतानंद; कालवाल, कोलवाल, शंखवाल अने शैलपाल.
एटले अप्रमाण-माप विनानी-आभावाळा. शुभकीर्ण-शुभवडे कीर्ण-भरेला. परित्तशुभ-चारे तरफ शुभवाळा. अप्रमाणशुभ-माप विनाना शुभवाळा. वेहफफळ एटले विपुलफळवाळा-चतुर्थध्यानभूमिब्रह्माणोः-म० टी० पृ. २३२-रा०].
वैदिकग्रंथोमा पण उपर जणावेली हकीकतने मळती (थोडा घणा फेरफारवाळी ) जे हकीकत जडे छे तेनो संक्षेप आ छः " द्वादशाका वसवोऽष्टौ विश्वेदेवास्त्रयोदश,
___ " बार सूर्य, आठ वसु, तेर विश्वेदेव, छत्रीश तुषित (बौद्ध, जैन. पत्रिंशत् तुषिताचैव पष्टिराभासरा अपि.
तुषित), साठ आभाखर (बौ० आभस्सर ), वसेंने छत्रोश माहाराजिक पत्रिंशदधिके माहाराजिकाश्च ते उभे,
(बौ० दातुम्महाराजिक ), अग्यार रुद्र, ओगणपचास वायु, चौद वैकुंठ, रुदा एकादशैकोनपञ्चाशद् वायवोऽपरे.
दश सुशर्म अने वार साध्य ".-(अ0 चि० देवकांड) चतुर्दश तु वैकुण्ठा सुशर्माणः पुनर्दश, साध्याश्च द्वादशेयाद्या विशेया गण देवताः"
आ प्रकारे जुदी जुदी संख्यामां अने जुदा जुदा नामो द्वारा जैन, बौद्ध अने वैदिकसंप्रदाये देवना विषयमा विचार करेलो छे ते ज मात्र अत्रे टांकेलो छे.
१. मूलच्छाया:--गौतम ! दश देवा आधिपत्यं यावत्-विहरन्ति. तद्यथाः-चमरोऽसुरेन्द्रः, असुरराजः; सोमः, यमः, वरुगः, वैश्रवणः; बलिवैरोचनेन्द्रः,वैरोचनराजः; सोमः, यमः, वरुणः, वैश्रवणः. नागकुमाराणां भगवन् ! पृच्छा? गातम ! दश देवा आधिपत्यं यावत्-विहरन्ति, तद्यथा:धरणो नागकुमारेन्द्रः, नागकुमारराजः; कालपालः, कोलपालः, शैलपालः. शङ्खपालः; भूनानन्दो नागकुमारेन्द्रः, नागकुमारराजः; कालपालः, कोलपालः. शङ्खपालः, शैलपाल:-अनु.
१. अहीं मूबसूत्रमा सूत्रकारे सोम, यम, वरुण अने वैश्रमणने लोकपाल कला छे एटले (जेवा आपणे मनुष्य छ.ए तेवा) एक प्रकारना देव कहा छ. ए विषे अत्यंत प्राचीन निरुक्तकार ( जूओ भ. पृ. ४९ टिप्पण) श्रीयास्क जे जणावे छे ते आ छः सोमः"सोमः"...
औषधि ए सोम-('सु' धातु उपरथी 'सोम' शब्द बने छे.) हे "ओषधिः समः-सुनोते:-यद् एनम् अभिपुण्वन्ति."
सोम! अभिषवाएलो एवो तुं खादिष्ठ अने मदिष्ठ एवी धारा द्वारा इन्दने " स्वादिष्ठया मदिष्ठया पवख सोम! धारया इन्द्राय पातवे सुनः" पीवा माटे जर-पड."
आ उपरथी एम जणाय छे के, कोइ रसात्मक पदार्थने ' सोम' कहेलो छ अने वळी एम जणावेलु छ के, “न तस्य अइनाति कश्चन अदेव इति" " ए सोमने काइ अदेव-जे देव न होय ते-खाइ शकतो नथी"-(या० नि-पृ१ ७६९-७७१) यम:" यमो यच्छति-इति सतः"
___ " सर्प अने बरादि ( ताव विगेरे ) रूपे थइने जंतु मात्रनो नाश "यच्छति उपरमयति जीवितात् (तस्कर इव सर्प-ज्वरादिरूपो करे ते यम" भून्या) सर्व भूतनामम्-यमः" " अग्निरपि यम उच्यते"
"अग्निने पण यम कहेवामां आवे "-(या. नि. पृ. ७३२-,
७३३.) आ उपरथी एम कळाय छे के, नाशक-शक्तिने 'यम' शब्द सूचवे छे. वरुण:"वरुणः-गोति-इति'-" स हि वियद् वृणोति मेघनालेन"
“ढाके ते वरुण" मेघना समूहद्वारा आकाशने ढांकनारो वरुण".
(या. नि. ७१२-७१३.) आ उपरथी एम समजाय छे के, वरसाद साथे संबंध धरावता कोइ पदार्थने 'वरुण' कहेवामां आवेले छे. 'वैश्रमण' शब्द माटे ए निरुतामा कांद जणा' नथी तेम तेनो निर्देश पण कयों नथी. जे (देव) अर्थमां आ जैनसूत्रमा ‘वैश्रमण' शब्द वपराएलो छे तेज अर्थमां चौद्धप्रधमां पण ते शब्द जडी आवे छे. जूओ मज्झिमनिकाय-सू० ३७-अंक-५ (पृ० १७४ रा.) ए ठेकाणे (ए बौद्धग्रंथमा ) वैश्रमण विष घj
रमुजी वृत्तांत आपेलं छे पण अही खास उपयोगी न होवाथी पडतुं मूक्युं छे:-अनु. Jain Education International