________________
शतक ३.-उद्देशक ८.
राजगृह,-असुरकुमारन उपरि केटला ?-दस.-नामनिर्देश.-नागकुमारना उपरिओ.-सुवर्णकुमारना-बिगुत्कुनारना-अग्निकुमारना-द्वीपकुमारना-उदधिकुमारना
-दिकुमारना अने स्तनितकुमारना उपरिओ -पिशाचना-वानव्यतरना-उपारेओ.-साधर्म-ईशानना उपरिओ.-सर्व स्वर्गना उपरिओ.-विहार.
१. प्र०-रायगिहे नगरे जाव-पज्जुवासमाणे एवं पयासी:- १. प्र०-राजगृह नगरमां यावत्-पर्युपासना करता आ असुरकुमाराणं भंते ! देवाणं कइ देवा आहेवचं जाव-विहरंति ? प्रमाणे बोल्या:-हे भगवन् । असुरकुमार देवो' उपर केटला
देवो अधिपतिपणुं भोगवता यावत्-विहरे छ ?
१. मूलच्छायाः-राजगृहे नगरे यावत्-पर्युपासीन एवम् अवादीत्:-असुरकुमाराणां भगवन् ! देवानां कति देवाः आधिपत्यं यावत्विहरन्ति ?-अनु०
१. [आ भगवतीसूत्रमा आ स्थळे अने बीजे पण अनेक स्थळे देवोने लगती घणी हकीकतो मळे छे. ए विषय एटलो बधो गूढ छे के, ते विषे आपणी जेवा अाग्दृष्टिवाळा काइ कही शके वा स्पष्ट करी शके तेम नथी. परंतु ए संबंधे आ सूत्रकारनी पेठे बीजा बीजा वैदिक अने बौद्धसूत्रकारोए शुं शुं अने केवु के विचायु छे ते तो जरूर आपणे जोइ शकीए-विचारी शकीए अने ते द्वारा कोइ प्रकारनो निर्णय-जो थइ शके तो-जरूर बांधी शकीए-एवा ज एक उद्देशथी आगळ बे एक टिप्पणो आप्यां छ (जूओ-पृ. ४१.२-३-४ टि० पृ० ४८. २-टि० पृ. ५. मां आवेला टिप्पणनो अंतभाग. पृ० ५७. १-ट०) अने अहीं पण ए विषयर्नु उपयोगी टिप्पण उमेरुं छु.]
बौद्धोना सूत्रपिटकना 'मज्झिमनिकाय ' नामना ग्रंथमां देवोने लगती जे हकीकत जणाय छे तेमांनी केटलीक आ प्रमाणे छ:देवनो अर्थ अने प्रकारः
" देवे-दिव्यंति पयहि कामगुणेहि, अत्तनो वा इखिया ति देवा. "पांच कामगुणो द्वारा जे रहे ते देव अथवा पोतानी ऋद्धिथी जे रहे कीळंति जोतेंति वा ति-अत्थो. ते तिविधा-सम्मुतिदेवा, उप्पत्तिदेवा, ते देव अथवा क्रीडा करे वा दीपे ते देव. ते देवो त्रण प्रकारना छः १. विसुद्धिदेवा ति. सम्मुति देवा नाम राजानो, देवियो, कुमारा. उप्पति देवा सम्मुतिदेव-समृद्धिने लीधे कहेवाता देव (1) जेमकेः राजाओ, देवीओ नाम चातुम्महाराजिके देवे उपादाय ततुत्तरं देवा. विसुद्धिदेवा नाम अने कुमारो, २. उत्पत्तिद्वारा थएला देव. जेमकेः चतुर्महाराजिक देव अरहंतो खीणासवा."
विगेरे. ३. विशुद्धिद्वारा थएला देव. जेमकेः जेओना आस्रवो क्षीण थएला
छे एवा अरहतो. "-(म०टी० पृ० २३१-राजवाडे) अही जे उत्पत्ति-2वो जणावेला छे तेओनी साथे अहीं-जैनसूत्रमा-सूचवेला शकादिदेवोनुं समानपणुं छे. उत्पत्ति-देवोना प्रफारो।
"चातुम्महाराजिकानं देषानं. तावतिसान वेवाम. यामानं देवानं. "चातुर्महाराजिक देव. तावर्तिस देव (जैन शद-बायस्त्रिंश). याम सुसितानं देवानं. निम्मानरतीनं देवानं. परनिम्मितवसवत्तीनं देवानं. देय. तुषित देव (जैनशव-तुषित. जूओ सत्यार्थ-अ० ४. सूत्र. २६). ब्रह्मकायिकानं देवानं. आभानं देवानं. परित्ताभानं देवानं. अपमाणाभान निर्माण रति ऐव. परनिर्मितवशवती देव. ब्रह्मकायिक देव (जैनशवदेवान. आभस्सरानं देवानं. सुभानं देवानं. परित्तसुभानं देवानं. ब्रह्मदेवलोक). आभ देव. परिताभ देव. अप्रमाणाभ देव. आभाखर अप्पमाणसुभानं देवानं. सुभकिष्णानं देवानं. वेहप्फलानं देवानं. अविहानं देव. शुभ देव. अप्रमाणशुभ देव. शुभकीर्ण देव. वेहफ्कल देव. अविह देवानं. अतप्पानं देवानं. सुदस्सानं देवानं. सुदस्सीनं देवानं. अकनिटानं देव. अतप्प देव. सुदर्श देव. सुदी देव. अकनिष्ठ देव. आकाशानंचाय
देवानं. आकासानञ्चायतनूपगानं देवानं, बियाणचायतनूपगानं देवानं. तनोपग देव. विज्ञानंचायतनोपग देव. आकिंचन्यायतनोपग देव अने -शाकिञ्चमायतनूपगानं देवानं. नेवसजायतनूपगानं देवानं." नैवसंज्ञायतनोपग देव."-(४० पृ० १९५-राजवाडेनु)
[आभाखर एटले जेओनी कांति शरीरथी छूटी छूटी पडीने फेलाय, परित्ताभा एटले परित्त-चारे तरफ, आभा-कांति-बाळो. अप्रमाणाभा १६
वान. आभस्सरानं देवानमा परित्ताभानं देवानं. अपमाणाभा देय. तुषित देव (जैन-तापतिस देव ( जैन शब्द-प्रायस्त्रिंश
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org.