Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01

SR No.: 004640
Original Sutra Author: N/A
Author: Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust
Total Pages: 372
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 15 MB

Page 162

खप्रमा.
१४२ श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक १.-उद्देशक ५. १..आगळना उद्देशकमां छेवटने भागे अहंत वगेरे संबंधे हकीकत कही छे. अने ते अर्हत बगेरे कोइ समये पृथिवीना जीवरूपे पण होय . माटे, अथवा पृथिवीकायरूप गतिथी नीकळीने मनुष्यपणुं मेळवे त्यारे ज ते अहेत वगेरे थइ शके छे. माटे हवे पृथिवी विषे प्रतिपादन करखा साल अने आगळ आवेली प्रथम शतकनी संग्रह गाथामां जे ['पुढवित्ति] ए पद कयुं छे तेनुं प्रतिपादन करवा आ उद्देशकनी शरुआत करतां कहे छे केः['कइ णं' इत्यादि] तेमा ['रयणप्पभ'त्ति] रत्नप्रभा, 'रत्नप्रभा'नो शब्दार्थ आ छ:-रत्नप्रभा पृथिवीमांत्रण कांड छे:-रत्नकांड, जलकांड अने पंककांड. ते प्रण कांडमांना प्रथम कांडमां नरकावासवाळी जग्या सिवाय बीजी जग्याए अनेक प्रकारना इंद्रनीलादि रत्नो होय छे अने तेथी जे जग्याए ते रत्नोनी प्रभा-कांति-पडे ते जग्यानुं नाम 'रत्नप्रभा' कहेवाय. आ स्थळे 'यावत्' शब्द मूक्यो छे माटे आ प्रमाणे समजवुः-शर्कराप्रभा, वालुकाप्रभा, पंकप्रभा, धूमप्रभा अने तमःप्रभा. ए बधा शब्दोनो अर्थ 'रत्नप्रभा' शब्दनी पेठे ज जाणवो. [ 'तमतम'त्ति] तमस्तमप्रभा, तेनो अर्थ आ छे:-'तमस्तम' एटले घणुं ज अंधारु, जे जग्याए घणु अंधारुं छे एवी ( घणा अंधारा जेवी ) प्रभावाळी ते 'तमस्तमप्रभा' कहेवाय. उपरनी बधी पृथिवीओमां नरकावासो होय छे. माटे हवे ते नरकना आवासो रहेठाणो-नुं परिमाणपूर्वक प्रतिपादन करवा अने आवासना अधिकारथी बाकी बधा जीवोना आवासोनुं पण परिमाणपूर्वक प्रतिपादन करवा कहे छ:-['इमीसे थे' इत्यादि] 'इमीसे' एटले आमां-पूछनार शिष्यने प्रत्यक्षभूत आ पृथिवीमां, इनरयावाससयसहस्स' ति] जेमां (जीवो) रहे ते आवास अने नरकरूप जे आवास, ते नरकाऽऽवास, तेओना जे शतसहस्रो ते नरकावास शतसहस्रो अर्थात् लाखो नरकावास. बाकीनी बधी पृथिवी संबंधेना सूत्रो गाथाने अनुसारे जाणवां. माटे ज कहे छे केः-[गाह'त्ति] ते गाथा आ छेः-तीसा य पन्नवीसा''इत्यादि ] सूत्रनो अभिलाप तो आ प्रमाणे कहेवोः-'सक्करप्पभाए' णं भंते ! पुढवीए कइ नरयावाससयसहस्सा पण्णत्ता ? गोयमा! पणवीस नरयावाससयसहस्सा पण्णत्ता' इत्यादि.
मतमा.
आवास.
गाया.
असुरकुमारावास.
१६६. प्र०—केवड्या णं भंते ! असुरकुमारावाससयसहस्सा पनत्ता? १६६. उ०—एवं:
चउसट्ठी असुराणं चउरासीई य होइ नागाणं, बावत्तरिं सुवण्णाणं वाउकुमाराण छन्नउई. दीव-दिसा-उदहीणं विज्जुकुमारिंद-थणियम-ग्गीणं, छण्हं पि जुयलयाणं छावत्तरिमो सयसहस्सा.
१६६. प्र०—हे भगवन् ! असुरकुमारोना केटला लाख आवासो कह्या छे ?
१६६. उ०-हे गौतम! ते आवासो आ प्रमाणे कह्या छे:असुरकुमारोना चोसठ लाख आवासो कथा छे. तेम ज नागकुमारोना चोराशी लाख, सुवर्णकुमारोना बहुतेर लाख, वायुकुमारोना छन्नु लाख तथा द्वीपकुमार, दिक्कुमार, उदधिकुमार, विद्युत्कुमारेंद्र, स्तनितकुमार अने अग्निकुमार, ए छए युगलकना छोतेर लाख आवासो कह्या छे.
२. 'छण्हं पि जुयलयाणं'ति दक्षिणो-त्तरदिग्भेदेनाऽसुरादिनिकायो विभेदो भवतीति युगलानि उक्तानि, तत्र षट्सु युगलेषु प्रत्येक षट्सप्ततिर्भवनलक्षाणामिति. एषां चासुरादिनिकाययुगलानां दक्षिणोत्तरदिशोरयं विभागः-“चउतीसा, चउचत्ता, अद्वतीसं, च सयसहस्साओ, पन्ना, चत्तालीसा, दाहिणओ हुंति भवणाई.” 'चत्तालीस'त्ति द्वीपकुमारादीनां षण्णां प्रत्येकं चत्वारिंशद् भवनलक्षा:-"तीसी, चत्तालीसा, चोत्तीसं, चेव सयसहस्साइं, छायाला, छत्तीसा, उत्तरओ होति भवणाई." 'छत्तीस'त्ति द्वीपकुमारादीनां षण्णां प्रत्येकं षट्त्रिंशद् भवनलक्षाणि इति.
ममुकुमारावास.
२. ['छण्हं पि जुयलयाण ति] असुरादिनो निकाय बे भेदवाळो छे-एक दक्षिणनो अने बीजो उत्तरनो, माटे अहीं 'छ युगल' एम कर्दा छे. ते छए युगलंना असुरोने एक एकने छहुँतेर छहुँतेर लाख भवनो छे. ए असुरादिनिकायना युगलोनो दक्षिण अने उत्तर दिशामां आ प्रमाणे विभाग छे:"चोत्रीश लाख, चुमाळीश लाख, आडवीश लाख, पचास लाख अने चाळीस लाख भवनो दक्षिण दिशा तरफ होय छे.” ['चत्तालीस'त्ति] द्वीपकुमारादिक छने प्रत्येकने चाळीस चाळीस लाख भवनो होय छे. तथा "त्रीश लाख, चाळीश लाख, चोत्रीश लाख, छेताळीश लाख अने छत्रीश लाख भवनो उत्तर दिशा तरफ होय छे" ['छत्तीस' त्ति] द्वीपकुमारादिक छने प्रत्येक प्रत्येकने छत्रीश लाख भवनो होय छे.
१. जूओ पृ० ८ मुंः-अनु.
१. मूलच्छायाः-कियन्ति भगवन्! असुरकुमारावासशतसहस्राणि प्रज्ञप्तानि? एवम्:-चतुष्पष्टिः असुराणां चतुरशीतिश्च भवति नागानाम्, द्विसप्ततिः सुवर्णानां वायुकुमाराणां षण्णवतिः. द्वीप-दिग्-उधीनां विद्युत्कुमारेन्द्र-स्तनिता-पीनाम् , षण्णामपि युगलकानां षट्सप्ततिः शतसहसाणि:-अनु.
१. प्र. छायाः-चतुस्त्रिंशत् , चतुश्चत्वारिंशत् , अष्टात्रिंशत् , च शतसहस्राणि, पञ्चाशदू, चत्वारिंशद् दक्षिणतो भवन्ति भवनानि. २. त्रिशत्, चत्वारिंशत् , चतुस्त्रिंशत् , चैव शतसहस्राणि, पत्रिंशत् उत्तरतो भवन्ति भवनानिः-अनु.