Darshan ane Chintan Part 1

SR No.: 004634
Original Sutra Author: N/A
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Sukhlalji Sanman Samiti Ahmedabad
Publication Year: 1957
Total Pages: 772
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati & Articles
File Size: 13 MB

Page 568

જે દષ્ટિએ બ્રહ્મચર્ય વિચાર
[ ૫૩૩ સ્વદારસંતોષને અર્થ એ વ્યાખ્યાકારેના જમાનામાં કાંઈક સંકીર્ણ થયેલ જણાય છે. એથી જ વ્યાખ્યાકારોએ પુરુષની પ્રચલિત સ્થિતિને લક્ષ્યમાં રાખીને સ્વદારસંતોષના પરદારત્યાગ અને સ્વદારસંતોષ એવા બે વિભાગ કર્યા છે, અને તે તે અતિચારોનો વિભાગ ઉપર્યુકત રીતે ઘટાડે છે.
જ્યારે સમાજમાં એવા પુરુષોનું બાહુલ્ય હોય કે જેઓ માત્ર પરદારને ત્યાગ કરી શકે છે નહિ કે વેશ્યાદિને, વળી દેશાચાર કે સામાજિક રૂઢિ પણ એવાં બંધારણને ટેકો આપતાં હોય, ત્યારે માત્ર તેઓને લક્ષ્યમાં રાખીને ધર્મશાસ્ત્ર પણ પિતાનાં વિધાનોની પુનર્ભવસ્થા પુરુષાનુકૂળ કરે છે.
એ રીતે સ્ત્રી સમાજને લક્ષ્યમાં રાખીને ભારતના એક પણ શાસ્ત્રમાં એક પણ પુનર્ઘટના થઈ હોય એનું હજુ સુધી તે કઈ ઇતિહાસકારે નોંધેલું વાંચ્યું કે સાંભળ્યું નથી. ૭. બ્રહ્મચર્યની નિરપવાદતા
અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય વગેરે મહાબતે સાપવાદ છે. પરંતુ માત્ર એક બ્રહ્મચર્ય જ નિરપવાદ છે. અહિંસા વ્રત સાપવાદ છે એટલે સર્વ પ્રકારે અહિંસાનો પાલક કોઈ ખાસ વિશિષ્ટ લાભના ઉદ્દેશથી હિંસાની પ્રવૃત્તિમાં ઊતરે છતાં તેના વ્રતને ભંગ નથી મનાતો. કેટલાક તે પ્રસંગે જ એવા છે કે જેને લઈને એ અહિંસક હિંસા ન જ કરે યા હિંસામાં પ્રવૃત્ત ન જ થાય છે તેને વિરાધક પણ માને છે. ૨૦ વિરાધક એટલે જૈન આજ્ઞાને લેપક. આવી જ સ્થિતિ સત્યવ્રત અને અસ્તેયાદિ વ્રતમાં પણ ઘટાવવાની છે, પણ બ્રહ્મચર્યમાં તો આ એક પણ અપવાદ નથી. જેણે જે જાતનું બ્રહ્મચર્ય સ્વીકાર્યું હોય તેણે વિના અપવાદે તેવું ને તેવું જ આચરવાનું છે.
બીજાના આધ્યાત્મિક હિતની દષ્ટિ લક્ષ્યમાં રાખીને અહિંસાદિન २०. 'आयरियस्स विणासे गच्छे अहवा कुलगणे संघे ।
पचिदियवोरम पि काऊं नित्थारणं कुज्जा ॥ . एवं तु करेंतेग अव्वुच्छित्ती कया उ तित्थम्मि ।
जावि सरीरवाओ तह विय आराहओ सो उ ।। यस्तु समथों ऽपि आगाढेऽपि प्रयोजने न प्रगल्भते स विराधकः ।
-ગીત#ત્તિઃ – તિસ્ત્રાવ છુ. રૂપ-રે ૬. આ ઉતારામાં અમુક અમુક પ્રસંગે હિંસાદિ નહિ કરનારાઓને વિરાધક કહેલા છે.