________________
પર
વ્યવહારમાં અથર્વવેદનું વેદપણું સ્વીકૃત છે 18. મન્ટના વિભાગને આધારે જ કરાયેલા આ “ત્રયી' નામને વ્યવહાર છે. અને એટલે જ “આ પેલી ત્રયી વિદ્યા તપે છે' વગેરેને પણ વિરોધ થતો નથી. આમ ગૂયજુ:–સામના સમુદાયરૂપ મન્ટો સાથે સંબંધ હોવાને કારણે ત્રયીમાં અથવવેદનો સમાવેશ છે."[ અર્થાત મન્ટો, યજુ:મત્રો અને સામમિત્રો અથવવેદમાં હોવાથી અથર્વવેદને ત્રયીમાં સમાવેશ છે. ] અને જુદે વ્યવસ્થિત ગ્રન્થ હેવાને કારણે તેમ જ વિષયસંદર્ભરૂપ સ્વભાવ જુદે હેવાને કારણે અથર્વવેદ જુદો વેદ છે એ સિદ્ધ થયું.
119. બન્ચે પુન: ઝઘુરવાર્ પ્રરથનુર્વાન્વત કયમાનતાનમત્રतावशाच्च ऋग्वेदमेवाथर्ववेदमाचक्षते । अयमपि पक्षोऽस्तु, न कश्चिद्विरोधः ।
119. વળી બીજાઓ કહે છે-અથર્વવેદમાં ઘણી બધી ઋચાઓ હોવાને કારણે, ખૂબ જ જૂજ યજુ:મત્રો હોવાને કારણે અને ગાયમાન સામ મો ન લેવાને કારણે અથવવેદ ઋદ જ છે. આ પક્ષ પણ ભલે હે , એમાં કોઈ વિરોધ નથી. [ અર્થાત આ પક્ષ અથ. વવેદના વેદપણું અને પ્રમાણપણને વિરોધી નથી.]
- 120. પુનમથી વેશસ્ત્રથમેવ વાવો ચતુર્થત, સોયमत्युत्कटो द्वेषः । वृद्धव्यवहारो ह्यत्र प्रमाणम् । वेदोऽयं ब्राह्मणोऽयमिति तत्र तत्र वेदशब्दे उच्चारिते चत्वारोऽपि प्रतीयन्ते । 'वेदो मयाऽधीतः' इति वदन्तं पृच्छन्ति व्यवहारः ‘कतमस्त्वयाऽधीतो वेदः' इति । स आह 'अथर्ववेदः' इति । न तमेवमाक्षिपन्ति 'नासौ वेदः यस्त्वया पठितः' इति ।
120. વળી, જે કહેવામાં આવ્યું કે “વેદ” શબ્દ ત્રણ જ વાચક છે, ચોથાને નહિ એ ટિ દેવ છે, કારણ કે આમાં (અર્થાત તે ચોથાને પણ વાચક છે એમાં) વૃદ્ધ વ્યવહાર પ્રમાણ છે. “ આ વે છે ” “ આ બ્રાહ્મણ છે' એમ જ્યાં જ્યાં “વેદ શબ્દ જ્યારે પણ ઉચ્ચારવામાં આવે છે ત્યારે ચારેયની પ્રતીતિ થાય છે. “હું વેદ ભ ” એમ કહેનારને વિધાને પૂછે છે, “ક વેદ ભણ્યો ?” તે કહે છે, “ અથર્વવેદ'. [ આ સાંભળી ] તેઓ તેના ઉપર આક્ષેપ નથી કરતું કે જે તું ભણ્યો છે એ વેદ નથી. - 12. શોપsોડથર્વવેઢે વેદ્રાક્ ત વેદ્ વેદ્દાન્તરેડ્યા તુટ્યતત્વ ;
વેઢો યજુર્વેઃ સામવે: તિ | નિદાપકોડપિ તેવુ વેરા પ્રત્યુતે તિ चेत् तदितरत्रापि समानमित्युक्तम् । चतुर्वेदाध्यायी भरद्वाज इति च प्रसिद्धमेव । सर्वथा तु सोपपद एवायुर्वेदादिषु वेदशब्द इति न तत्तल्यकक्षताधिक्षेपक्षेत्रतामथर्ववेदो नेतव्यः । - 121. ઉપપદસહિતનો “વેદ” શબ્દ અથવવેદની બાબતમાં વપરાય છે એમ જે કઈ દલીલ કરે તે અમે કહીશું કે બીજા વેદોની બાબતમાં પણ એમ જ છે – પ્રથમ ] કદ ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org