Page Text
________________
ચિત્રા-કારીરનાં ફળના ઐહિકત્વ-પારલૌકિકતની ચર્ચા 192. પાકની સમૃદ્ધિથી પ્રાપ્ય સુખના ભોગમાં સાધનભૂત અદષ્ટ, કારીરીયજ્ઞ કર્યો વિના અત્યારે થતી વૃષ્ટિનું કારણ છે એમ ને તું માનતા હોય તે દહીં, દૂધ વગેરેના ભજનથી પ્રાપ્ય સુખ આપનાર અદષ્ટ, ચિત્રાયાગ કર્યા વિના પશુ લાભ કરાવી આપશે. કારીરી. માગને અધીન છેદન છે ચિત્રાયાગને અધીન દહી છે, દહી અને એદનના ભોજનનું સુખ સાધી આપનાર અદષ્ટથી- જ પશુલાભ અને વર્યા થાઓ. [આમ યજ્ઞો નિરર્થક બની જવાની આપત્તિ આવે.] જે કહે કે સ્પષ્ટપણે નિર્દેશ કરી આદેશ આપવામાં આવ્યું છે કે આ ચિત્રાયાગનું ફળ પશલાભ છે એટલે સુખસામાન્યને દેનારું કમ પાલાભનું કારણ નથી, તે એ રીતે વૃષ્ટિની બાબતમાં પણ સ્પષ્ટપણે નિર્દેશ કરી કારીરીયાગને જ જણાવાયું છે એટલે વૃષ્ટિ પણ સુખસામાન્યના કારણભૂત અદષ્ટને કારણે ન થાઓ.
193. નથ “ વઢેિ વ્રત કaોમતે નતુ તુ યાદ્રિવચનનયા તથાमैहिकफलत्वमुच्यते । यद्येवं यत्र तादृशं वचनं नास्ति 'यो वृष्टिकामः स सौभरेण : स्तुवीत' 'यदि कामयेत वर्षे त् पर्जन्यः इति' 'नीचैः सदो मिनुयात्' इत्यादौ तत्र पारलौकिकफलत्वं स्यात् । 'यदि च योभूते जुहुयात्' इति वचनमहिम्नैव फले सद्यस्त्वमात्रमधिकं, भवतु, न तु तादृशवचनरहितानां कर्मणां विस्पष्टसिद्धमप्यैहिकफलत्वं નિવર્તિતે |
193. શંકાકાર- ન વરસે તે પછીના દિવસે હવિ હોમ' વગેરે વચનોની પર્યા. લોચના દ્વારા કારીરીનું ફળ આ જન્મમાં મળે છે એમ કહેવાયું છે.
તૈયાયિક-જે એમ હોય તો જ્યાં એવું વચન નથી જેમકે “જેને સૃષ્ટિની ઇચ્છા હોય તે સૌભરીમંત્રોથી સ્તુતિ કરે,” “જે કામના કરવામાં આવે તો પજન્યદેવ વરસે” (યાં હતા વગેરે ઋત્વિજે તેત્રાદિપાઠ કરવા બેસે છે તે સદે નામના સ્થાનને નીચા છૂણ થી બનાવે” વગેરેની બાબતમાં તેમનું ફળ પારલૌકિક થાય. જે ન વરસે તે પછીના દિને હવ્ય હોમવું એવા વચનના મહિમાથી જ જે ફળનું ઐહિકમાત્ર વધારે સમજાતું હોય તો લે સમજાય પરંતુ તેવા વચનથી રહિત કર્મોનું (યોનું) વિશેષરૂપે સ્પષ્ટપણે સિદ્ધ ઐહિકફલત્વ નિવૃત્ત થતું નથી.
194. વત્ પુનર્વદુતાવાર વેન ગૃષ્ટહિસવમુરાતે તપ પૂરવાઢી સમાનમ્, न ह्यात्मम्भरिरेव यजमानो भवति, तस्यापि खवासिनीकुमारातिथिभृत्यादिभोजनपूर्वकस्वभोजननियमोपदेशात् । बहुतरोपकारकत्वं तु वृष्टरित्यलं तुलया ।
194. બહુજનસાધારણ હેવાને કારણે વૃષ્ટિરૂપ ફળ વર્તમાન જન્મમાં જ મળે છે; એમ કહેવાય છે, તો તે બહુજનસાધારણ હોવાપણું તો પશુ વગેરે ફળોની બાબતમાં પણ સમાનયણે છે, કારણ કે ચિત્રાને યજમાન પિતાનું જ પેટ ભરનારે નથી; પિતાની પત્ની પુત્રો, અતિથિઓ, નેક, વગેરેને જમાડ્યા પછી પોતે જમવું એવા નિયમને ઉપદેશ ને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004626 |
| Book Title | Nyayamanjari Part 4 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1989 |
| Total Pages | 332 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Philosophy |
| File Size | 18 MB |