________________
બીજું ).
આયાર વાળે છે, અનાદિ છે, સાન્ત છે, અનન્ત છે એમ વિવિધ માન્યતાઓ જોવાય છે એવી રીતે પુણ્ય, પાપ, સાધુ, અસાધુ, નરક ઈત્યાદિ માટે પણ જોવાય છે અને એને અંગે વાદવિવાદો ચલાવાય છે. આવા પ્રસંગે વિવાદમાં ન ઉતરતાં મૌન સેવવું. મુનિને ઉદ્દેશીને તૈયાર કરેલ કે કરાવેલ અશનાદિ, વસ્ત્રાદિ, મકાન વગેરે એ મુનિને ખપે નહિ. જે મુનિ વિમોહાયતનામાં અર્થાત કામવાસનામાં સપડાયા બાદ એના વેગને સહી ન શકે તેને માટે મરણુ એ જ ધર્માચાર છે, એ જ શ્રેય છે (જુઓ સુત ૨૧૫ ). બુદ્ધિશાળી મુનિ જેમ જીવતની ઈચ્છા ન કરે તેમ મરણની પણ ન કરે. સંયમ પાળવા માટે શરીરને ધારણ કરવા અશકત બનેલા મુનિ “ઇત્વરિત” મરણ અંગીકાર કરે. આ અઝયણમાં આ ઉપરાંત બીજા પણ બે જાતનાં મરણને વિધિ દર્શાવાયું છે. વિશેષમાં આ અઝયણ( ઉ. ૧; સુ. ૧૯૭)માં કહેવાયું છે કે મતિમાન એટલે કેવલી માહણે કહેલા ધર્મને સમજ્યા પછી આર્ય પુરુષ અહિંસા, સત્ય અને પરિગ્રહ એ ત્રણ યા-મહાવ્રતો પાળવા ઉદ્યમ કરે.
ઉવહાણસુય (ઉપધાનશ્રત) આની નિજુત્તિ(ગા. ર૭૫–૨૭૬)માં કહ્યું છે કે જ્યારે જે તીર્થકર ઉત્પન્ન થાય ત્યારે તેઓ પોતાના તીર્થમાં “હાણસુય’ અજઝયણમાં પોતે કરેલી તપશ્ચર્યા વર્ણવે છે. વર્ધમાનનીમહાવીરસ્વામીની તપશ્ચર્યા ઉપસર્ગવાળી જાણવી, જ્યારે બીજા બધા જિનોની ઉપસર્ગ વિનાની જાણવી. આ સમ્બન્ધમાં શીલાંકરિ ૨૬૯૮ પત્રમાં કહે છે કે આચારના અર્થની રચનાના અન્તના અધ્યયનમાં
૧. અહીં માહણને અર્થ શીલાંકસૂરિ ૨૪૪ પત્રમાં “બ્રાહ્મણ” એવો સામાન્ય અર્થ ન કરતાં “ભગવાન” એવો કરે છે, કેમકે મા+સ્ટ્રા એટલે અહિંસાને ઉપદેશ આપનાર જિન એ અર્થ આને થઈ શકે. ૨. અદત્તાદાન અને અબ્રાને પરિગ્રહમાં અન્તર્ભાવ થતું હોવાથી અહીં ત્રણું યામ ગણાવાયા છે અથવા યામ એટલે વિશેષ. આઠ વર્ષથી ત્રીસ સુધીની ઉમ્મર તે પ્રથમ યામ, ત્યાર બાદ સાઠ સુધીની ઉમ્મર તે બીજે ચામ અને એનાથી આગળની ઉમ્મર તે ત્રીજે યામ એમ શીલાંકસૂરિ કહે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
