________________
૧૦૫
સાતમું 1
ઉવાસગદસા મહાધર્મકથી છે અને કેણું મહાનિર્ધામક છે? એના ઉત્તરમાં એ મહાવીરસ્વામીનું નામ દે છે. કુંભાર મહાવીરસ્વામી સાથે વાદવિવાદ કરવા કહે છે ત્યારે એ એમની સામે ન ટકી શકે એમ કહે છે. મહાવીરસ્વામીની પ્રશંસા ગશાલકે કરી તે બદલ એ કુંભાર એને પીઠ, ફલક ઇત્યાદિ આપે છે.
એક વેળા એક દેવ એ કુંભારને ઉપસર્ગ કરે છે અને એની પત્નીને ઉઠાવી જવાની વાત કરે છે ત્યારે એ એને પકડવા દોડે છે. ત્યાં તો એની પત્ની એને શાત પાડે છે.
મહાસયય (મહાશતક) - અહીં મહાસયયને અધિકાર છે. એને તેર પત્ની છે. તેમાં રેવઈ (રેવતી) બાર સપનીને મારી નાંખે છે અને પિતાની સાથે ખૂબ ભોગ ભોગવવા મહાસયયને વિનવે છે, પણ એ ના પાડે છે. એ તે શ્રાવકની ૧૧ પ્રતિમા વહન કરે છે.
નંદિણુપિય (નદિનીપિત)–અહીં નંદિણપિય શાન્ત રીતે આનની પેઠે પિતાનું ગૃહસ્થજીવન ગુજારે છે એ વાત છે.
સાલિહિપિયા (સાલિહિપિત) –સાલિહિપિય નંદિણુપિયની પેઠે શાન્તિથી પોતે લીધેલાં વ્રત અને ૧૧ પ્રતિમાને નિર્વાહ કરે છે એ અહીં કહેવાયું છે.
સંકલના–ઉવા સગદસા આજે જે સ્વરૂપમાં મળે છે તે જોતાં પહેલા અજઝયણ (પૃ. ૧૮૧)માં પણુત્તિને એટલે કે વિયાહપણુત્તિ નામના પાંચમા અંગને નિર્દેશ છે. વિશેષમાં આ અજઝયણ(પૃ. ૧૫)માં જે “પૂરણને ઉલેખ છે એ પાંચમા અંગ (સ. ૩, ઉ. ૨; સુ. ૧૪૩)માં છે. આ સાતમા અંગમાં “વ ” શબ્દ કેટલીક વાર વપરાયેલું છે. દાખલા તરીકે પહેલા અજઝયણના પ્રારમ્ભ (પૃ. ૩)માં “નયરી” પછી અને “ચેઈએ ” પછી અને ચોથા પૃષ્ઠમાં “રાયાને ઉદેશીને. આ ત્રણે વણનોથી શું સમજવું તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરતાં અભયદેવસૂરિ આવવાય જોવાનું સૂચવે છે. આ વર્ચ્યુઅ બંગાળી કવિતામાંના નિયત અંશે(cliches)નું
૧. આ અંક 3. પી. એલ. વૈદ્ય દ્વારા સમ્પાદિત આવૃત્તિ પ્રમાણે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
