________________
૭૬
શ્રીભગવતીસાર સદ્ભાવ બંને હોય. ઉત્સર્પિણમાં તે બીજા, ત્રીજા અને ચોથા આરે જન્મથી હોય. તેમાં બીજા આરાને અંતે તે જન્મ અને ત્રીજા આરામાં તે ચારિત્રનો સ્વીકાર કરે; ત્રીજા અને ચોથામાં તે જન્મ અને ચારિત્ર બંનેથી હોય; ચારિત્રની અપેક્ષાએ ત્રીજા અને ચોથા આરામાં જ હોય; કેમ કે તે જ આરામાં ચારિત્રની પ્રતિપત્તિ હોય છે. પુલાક નોઉત્સર્પિણી–નોઅવસર્પિણી કાળે હોય તો જન્મ અને ચારિત્રની અપેક્ષાએ દુઃષમસુષમા સમાન કાળ હોય. બકુશ અવસર્પિણ અને ઉત્સર્પિણી એ બે કાળે જ હોય. અવસર્પિણમાં જન્મ અને ચારિત્રની અપેક્ષાએ પહેલા બે આરામાં ન હોય; ત્રીજા, ચોથા અને પાંચમા આરામાં હોય; પણ છઠ્ઠામાં કદી ન હોય. સંહરણની અપેક્ષાએ તે કોઈ પણ કાળે હોય. ઉત્સપિણું કાળમાં હોય તો બધું પુલાકની પેઠે જાણવું; પરંતુ સંહરણની અપેક્ષાએ કોઈ પણ કાળે હોય એમ જાણવું. નો અવસર્પિણી–નોઉત્સર્પિણ કાળે હોય તો પણ બધું પુલાકની પેઠે જાણવું; પણ સંહરણને અપેક્ષી કઈ પણ કાળે હોય એમ જાણવું. બકુશની પેઠે જ પ્રતિસેવનાકુશીલ અને કષાયકુશીલને પણ જાણવા. નિગ્રંથ અને સ્નાતકને પુલાકની પેઠે જાણવા; પરંતુ સંહરણની અપેક્ષાએ તેઓ સર્વ કાળે હોય એમ જાણવું.
(૧૩) હવે ગતિની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે છે : પુલાક મરણ પામીને દેવગતિમાં જાય; ત્યાં પણ વૈમાનિક દેવામાં જ ઊપજે, અને તે પણ નીચામાં નીચે સૌધર્મ કલ્પમાં, અને ઊંચામાં ઊંચે સહસ્ત્રાર કલ્પમાં.
૧. જુઓ પા. ૩૩ નોંધ.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
