________________
શ્રીભગવત-સાર થાય છે, અને થશે—માટે “ભૂત' કહેવાય; જીવે છે અને જીવપણને તથા આયુષકર્મને અનુભવે છે, માટે જીવ કહેવાય; શુભાશુભ કર્મોવડે સંબદ્ધ છે માટે “સર્વ કહેવાય; કડવાખાટા વગેરે રસાને જાણે છે માટે “વિજ્ઞ’ કહેવાય; તથા સુખદુઃખાદિ અનુભવે છે માટે “વેદ' કહેવાય.
પરંતુ જે નિJથે સંસારને રોક્યો છે, તેના પ્રપંચને રેક્યો છે, તથા જેનું કાર્ય સમાપ્ત થયેલ કાર્યની પેઠે પૂર્ણ થયું છે, તેવો નિર્દોષ અન્નપાન ખાનારે નિગ્રંથ કરીને મનુષ્યપણું વગેરે ભાવોને પામતો નથી. તેનો જીવ “સિદ્ધ” કહેવાય,
બુદ્ધ” કહેવાય, “મુક્ત” કહેવાય, “પારગત” કહેવાય, એક પગથિયેથી બીજે એમ અનુક્રમે સંસારના પારને પામેલ પરંપરાગત ” કહેવાય, તથા પરિનિર્વત, અંતકૃત અને સર્વદુઃખપ્રહણ કહેવાય.
શતક ૨, ઉદેવ ૧
રાજગૃહનગરને પ્રસંગ છે.
ગૌતમ – હે ભગવન ! અસંયત, અવિરત તથા જેણે પાપકર્મ હણ્યાં નથી અને વર્યા નથી તેવો જીવ અહીંથી ઍવીને પરલોકમાં દેવ થાય છે?
મ– હે ગૌતમ ! તેવા કેટલાક દેવ થાય છે, અને કેટલાક દેવ નથી થતા,
ગૌ – હે ભગવન ! તેનું શું કારણ?
ભવ– હે ગૌતમ! જે જીવો ગામ, નગર, રાજધાની વગેરેમાં પરાણે ભૂખ-તરસ, બ્રહ્મચર્ય, શીત-ઉષ્ણ, ડાંસ-મચ્છર
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org