________________
એમ પ
છે, તે
શ્રીભગવતીસાર ગૌ –હે ભગવન ! એન્ટ્રી (પૂર્વ) દિશા છવરૂપ છે. જીવના દેશરૂપ છે, કે જીવના પ્રદેશરૂપ છે? અથવા અજવરૂપ છે, અજીવના દેશરૂપ છે, કે અજીવન પ્રદેશરૂપ છે?
મહ–હે ગૌતમ! તેમાં જે જીવો છે, તે અવશ્ય એકંધિ, બે ઈદ્રિય, એમ ચંદ્રિય સુધી, તથા અનિંદ્રિય (સિદ્ધો) છે. જીવને દેશે અને પ્રદેશ પણ તે બધાના જાણવા. જે અજેવો છે, તે બે પ્રકારના છે: રૂપી અને અપી. તેમાં જે રૂપી અજીવ છે તે ચાર પ્રકારના છે : કિંધ, કંધદેશ, સ્કંધપ્રદેશ અને પરમાણુ – પુગલ. જે અરૂપી અજી છે, તે સાત પ્રકારના છે: નેધમસ્તિકાયરૂપ ધમસ્તિકાયનો દેશ, ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશ, નો અધર્માસ્તિકાયરૂપ અધમસ્તિકાયનો દેશ, અધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશો, નોઆકાશાસ્તિકાયરૂપ આકાશાસ્તિકાયને દેશ, આકાશાસ્તિકાયના પ્રદેશ, અને અદ્ધાસમય (કાલ).
ગૌત્ર –હે ભગવન્ ! આગ્નેયી દિશા (અગ્નિકાણશું જીવસ્વરૂપ છે, જીવદેશરૂપ છે. . . (ઉપર પ્રમાણે) અજીવન પ્રદેશરૂપ પણ છે.
ભ૦–હે ગૌતમ ! અગ્નિકાણુ જીવરૂપ જીવના દેશ
૧. પ્રાચીન દિશાને અખંડ ધર્માસ્તિકાયરૂપ ન કહી શકાય; તેથી તે ધર્માસ્તિકાયરૂપ છે. તે પ્રમાણે ને અધમસ્તિકાયરૂપ પણ જાણવી.
૨. આગ્નેયી દિશા જીવસ્વરૂપ નથી. કારણ કે દરેક વિદિશાનો વ્યાસ એક પ્રદેશરૂપ છે. અને એક પ્રદેશમાં જીવન સમાવેશ થતો નથી; કેમકે તેની અવગાહના અસંખ્ય પ્રદેશાત્મક છે.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
