________________
શ્રીભગવતી-સાર
૧
ચંપા નગરીમાં પૂર્ણભદ્ર ચૈત્યમાં મહાવીર ભગવાન ઊતર્યાં હતા, ત્યારના પ્રસંગ છે.
ગૌ—હે ભગવન! જબુદ્રીપમાં સૂર્યાં ઈશાનખૂણામાંથી ઊગીને અગ્નિખૂણામાં આથમે છે, અગ્નિખૂણામાં ઊગીને નૈઋત્યખૂણામાં આથમે છે, નૈઋત્યખૂણામાં ઊગીને વાયવ્યખૂણામાં આથમે છે, અને વાયવ્યખૂણામાં ઊગીને ઈશાનખૂણામાં આથમે છે?
૨
મ—હા ગૌતમ ! એ જ પ્રમાણે ચંદ્રનું પણ જાણવું. વિવરણ : જૈન માન્યતા અન્ય માન્યતાઓ કરતાં જુદી છે. એક જ સૂર્ય પશ્ચિમ તરફના દરિયામાં પેસી, પાતાળમાં જઈ ને ક્રી પૂર્વ તરફના સમુદ્ર ઉપર ઊગે છે, એમ જના નથી માનતા. તેઓની માન્યતા મુજબ થાળી જેવા જમુદ્દીપના મધ્યમાં મેરુ છે. તેની આસપાસ સૂર્યંચર્યાદ કર્યા કરે છે, એક અહેારાત્રનાં ૩૦ મુદ્દમાં સૂર્ય વગેરે મેરુ પર્વતની આસપાસનું માત્ર અર્ધું જ વર્તુળ કરી શકે છે. જેથી ભરતવમાં રાત જ્યારે પૂરી થાય, ત્યારે જે સૂર્ય આગલે દિવસે પ્રકાસ્યા હતા, તે મેરુ પર્વતની વાયવ્ય દિશાએ આવી શકે, તેથી તે સમયે ભરતવર્ષની પૂર્વમાં જે સૂર્ય ઊગે છે, તે આગલી સંધ્યાએ આથમેલા સૂ` ૧ હેાઈ શકે, પણ તેનાથી ખીજે જ સૂ હાઈ શકે. ત્રીજે દિવસે સવારે પાા પહેલા દિવસને તે દરમ્યાન આગ્નેયી દિશાએ આવી પહેાંચીને ઊગે છે. અને એ વ્યવસ્થા નિરંતર ચાલ્યાં કરે છે. આથી જતે! જંબુદ્રીપમાં એ એ ચંદ્ર, એ સૂર્ય એ પ્રમાણે બધું એવડુ માને છે.
સૂ
6
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
