________________
છે અને શરીર અસંખ્યમા ભાગ જેટલી છે. જિહોંબિયની પહોળાઈ બેથી નવ આંગળ જેટલી છે; અને સ્પર્શે દિયની પહોળાઈ શરીર જેટલી છે. પાંચે ઈદિ અનંત પ્રદેશની બનેલી છે. તે દિવ્ય અસંખ્યય પ્રદેશમાં રહેલી (અવગાઢ) છે. નેત્રક્રિયાની અવગાહના સૌથી થોડી છે; તેથી સંખ્યાતગણું અવગાહના કર્ણયિની છે; તેથી સંખ્યાતગણી ધ્રાણેદ્રિયની; તેથી અસંખ્ય ગણી જિવાઈન્દ્રિયની, અને તેના કરતાં સંખ્યયગણી અવગાહના સ્પર્શયિની છે.
નેત્ર સિવાયની બીજી બધી દિયે અડકેલા અને પ્રવિષ્ટ થયેલા વિષયનું ગ્રહણ કરે છે. બધી ઇલિનો વિષય ઓછામાં ઓછો આંગળને અસંખ્ય ભાગ જેટલો છે, અર્થાત ઓછામાં ઓછું આંગળને અસંખ્યય ભાગ જેટલા દૂર રહેલા વિષયને તે જાણી શકે છે. કર્ણપ્રિયનો વધારેમાં વધારે વિષય બાર
જનને છે, અર્થાત વધારેમાં વધારે બાર યોજનથી આવેલા શબ્દને કર્ણઇંદ્રિય સાંભળી શકે છે; નેત્રંદ્રિયનો વધારેમાં વધારે વિષય લાખ યોજન કરતાં વધારે છે– અર્થાત્ લાખ યોજન જેટલે દૂર રહેલા પદાર્થને તે જોઈ શકે છે. * અને બાકીની બધી ઈન્દ્રિયોને વધારેમાં વધારે નવ જન જેટલો વિષય છે.૧
—- શતક ૨, ઉદેવ ૪
" આ નિયમ તેજ વિનાની વસ્તુને માટે છે. •
૧. મૂળમાં તો અહીં “પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર” ગ્રંથમાંથી પંદરમાં યદ્રિય પદને આ પ્રથમ ઉદ્દેશક અહીં ઉતારવો એમ જણાવ્યું છે
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
