________________
.શ્રી ભગવતી-સાર ઉપશમ, અર્થાત આત્માની જાણવાની શક્તિ, તે લબ્ધિઇકિય; અને તે શક્તિને પિતપતાના વિષયમાં ( નિવૃતિ અને ઉપકરણની સહાયથી ) ઉપગ, તે ઉપગઇકિય. - લબ્ધિઇકિય હોય ત્યારે જ નિવૃતિને સંભવ છે; અને નિવૃતિ વિના ઉપકરણઇકિય હોતી નથી; અર્થાત લબ્ધિ પ્રાપ્ત થયે છતે જ નિવૃતિ, ઉપકરણ અને ઉપયોગ હોઈ શકે છે, તે જ રીતે નિવૃતિ પ્રાપ્ત થયે છતે જ ઉપકરણ અને ઉપગ હોઈ શકે છે, તથા ઉપકરણ પ્રાપ્ત થયે છતે જ ઉપયોગનો સંભવ છે. સારાંશ કે, પૂર્વ પૂર્વ ઇદ્રિય પ્રાપ્ત થયે છતે જ ઉત્તર ઉત્તર ઈદિ પ્રાપ્ત થવાનો સંભવ છે; પરંતુ એવો નિયમ નથી કે ઉત્તર ઉત્તર ઈાિની પ્રાપ્તિ થાય ત્યારે જ પૂર્વ પૂર્વ ઈકિયે પ્રાપ્ત થાય.
તે પાંચે ઈજિયના અનુક્રમે સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ અને શબ્દ એ પાંચ વિષય છે."
કર્ણપ્રિયનો ઘાટ કદંબના ફૂલ જેવો છે. નેમિને આકાર મસૂરની દાળ જેવો છે. ધ્રાણેજિયનો આકાર અતિમુકતક ચંદ્ર જેવો એટલે કે એક જાતના ફૂલની પાંખડી જેવો છે. જિકિયનો આકાર સજાયા (અસ્ત્રા) જેવો છે. અને સ્પર્શે કિયને આકાર અનેક પ્રકાર છે.
બધી દકિયે આંગળને અસંખ્યય ભાગ જેટલી જાડી છે. કણે કિય, નેત્રંકિય અને નાસિકેંદ્રિયની પહોળાઈ આગળના
* શતક ૩, ઉદે ૯.
૧. નિવૃતિ એટલે આકાર. તે આકાર અંદરનો અને બહારને એમ બે પ્રકારના છે. અહીં અંદરનો આકાર સમજવાનો છે.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
