________________
શ્રીભગવતીસાર અને સાધારણુશરીર એવા બે પ્રકાર છે. દરેક જીવનું જુદુ શરીર હોય એવી વનસ્પતિ તે પ્રત્યેક શરીર' (વૃક્ષ, લતા. તૃણુ વગેરે ); અને અનંત જીવોનું એક સમાન શરીર હોય તેવી વનસ્પતિ (બટાકા, મૂળા, આદુ, ડુંગળી, લસણ, હળદર વગેરે) સાધારણશરીર' કહેવાય.
ત્રસકાયિક જીવોને ચાર પ્રકાર છે : બે ઇયિવાળા, ત્રણ ઇંદ્રિયવાળા, ચાર દિયવાળા, અને પાંચ ઈદ્રિયવાળા.
બે ઈયિ એટલે કે સ્પશ અને રસનેંદ્રિયવાળા છે તે કરમિયા, છીપ, શંખ, કપડા વગેરે છે. તે બધા સંમમિ (એટલે કે માતાપિતાના સંભોગ વિના, ગર્ભજ જીવન મલ. આદિમાં પેદા થનારા) તથા નપુંસક હોય હોય છે. તેમના. પણ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત એવા બે ભેદ છે. - તેવું જ સ્પર્શ, રસ, અને ધ્રાણ એ ત્રણ દિયવાળા: ગોકળગાય વગેરે જીવોનું પણ જાણવું.
તેવું જ સ્પર્શ, રસ, થ્રાણ, અને આંખ એમ ચાર, ઈદિયવાળા માખી, મચ્છર વગેરે જવાનું પણ જાણવું.
પંચૅથિ છના ચાર પ્રકાર છે : નરયિક (નરકના).. તિર્યંચ (પશુ-પક્ષી વગેરે), મનુષ્ય, અને દેવ.
નૈરોયિકે રત્નપ્રભા, શર્કરા પ્રભા, વાલુકાપ્રભા, પંકપ્રભા. ધૂમપ્રભા, તમ પ્રભા, અને તમસ્તમ પ્રભા, એમ સાત નરક પૃથ્વીઓ અનુસાર સાત પ્રકારના છે. તેમના પણ પર્યાપ્ત. અને અપર્યાપ્ત એવા બે ભેદ છે.
૧, સંમૂછિમ જીવમાત્ર નપુંસક હોય છે.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
