________________
ભગવતીસાર ચારિત્રમોહનીયકર્મમાં અરતિ, નમ્રતા, સ્ત્રી, નૈધિકી, યાચના, આક્રેશ અને સત્કારપુરસ્કાર એ સાતનો સમાવેશ થાય છે.
અંતરાયકર્મમાં અલાભપરિષહને સમાવેશ થાય છે.
(આયુષ સિવાયનાં) સાત પ્રકારનાં કર્મ બાંધનારને બાવીસ પરિષહ કહ્યા છે; પરંતુ એક સાથે તે વીસને અનુભવે છે. કારણ કે, જ્યારે શીતને અનુભવે ત્યારે ઉષ્ણને ન અનુભવે, અને ચર્યાને અનુભવે ત્યારે નધિકીને ન અનુભવે.
આઠ પ્રકારનાં કર્મ બાંધનારને માટે પણ તેમ જ જાણવું.
આયુષ્ય અને મેહનીય એ બે સિવાયનાં છ પ્રકારનાં કર્મ બાંધનારને (દર્શનમોહનીય અને ચારિત્રમેહનીયના મળીને આઠ પરિષહ બાદ થતાં) ૧૪ પરિષહ હોય છે, પણ
૧. તેનાથી ઊલટું પણ સમજી લેવું.
૨. ચર્ચાથી એમ તો શવ્યા પણ વિરુદ્ધ છે; પરંતુ ગામ જવા નીકળ્યો હોય, ત્યારે રસ્તામાં વિશ્રામભોજનાદિ માટે થોડે વખત શધ્યાસેવન કરે પણું ખરે; પણ તે વખતે તેના મનમાં ચર્ચાનું ઔસુકય હજુ શમ્યું નથી હોતું; તેથી વાસ્તવિક રીતે તેની ચર્ચા (મુસાફરી) જ ચાલુ હોય છે.
૩. “સૂમસપરાય (૧૦માં) ગુણસ્થાનવાળાને –ટીકા. તેને સરાગ છદ્મસ્થ કહે છે. કારણકે હજુ લોભના સૂક્ષમ અંશે તેનામાં વિદ્યમાન છે, અને તેને કેવલજ્ઞાન થયું નથી. ગુણસ્થાને તેમજ છાસ્થ, કેવલજ્ઞાની વગેરેના પારિભાષિક અર્થો માટે જુઓ આ માળાનું અંતિમ ઉપદેશ પુસ્તક પા. ૧૭૨. તથા “ આગળ પા. ૬૦, . ૧.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
