________________
આલોચના, કારક્ષિત અને તપ ૧૫ વિષે વિચાર; પ્રત્યેક ક્ષણે વસ્તુઓમાં થતા વિપરિણામ વિષે વિચાર, સંસારને અશુભપણું સંબંધે ચિંતન અને હિંસાદિજન્ય અને વિચાર.
(૬) વ્યુત્સર્ગ (અસંગપણું – ત્યાગ) ના બે પ્રકાર છે: દિવ્યબુત્સર્ગ, અને ભાવવ્યુત્સર્ગ. તેમાં દ્રવ્યબુત્સર્ગના ચાર પ્રકાર છે : ગણગ્યત્સર્ગ, શરીરવ્યુત્સર્ગ, ઉપધિ(સાધનસામગ્રીને) વ્યુત્સર્ગ અને આહાર પાણીનો વ્યુત્સર્ગ.
ભાવવ્યુત્સર્ગને ત્રણ પ્રકાર છે : કષાયવ્યુત્સર્ગ, સંસારવ્યુત્સર્ગ અને કર્મવ્યુત્સર્ગ. કષાયવ્યત્સર્ગને ચાર પ્રકાર છેઃ ક્રોધ, માન, માયા અને લેભનો એ પ્રમાણે. સંસારવ્યુત્સર્ગના ચાર પ્રકાર છે. નૈરયિક તિર્યચ. મનુષ્ય અને દેવના સંસારને બુત્સર્ગ. કર્મબુત્સર્ગના પણ જ્ઞાનાવરણીયાદિ આઠ કર્મ મુજબ આઠ પ્રકાર છે.
- શતક ૨૫, ઉદે છે
જે ભિક્ષુ કોઈ એક અકૃત્યસ્થાનને સેવીને તે અકૃત્યસ્થાનનું આલોચન તથા પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના મરણ પામે, તો તેને આરાધના થતી નથી, પરંતુ તે અકૃત્યસ્થાનનું આલેચન અને પ્રતિક્રમણ કરીને મરણ પામે, તો તેને આરાધના થાય છે. વળી કદાચ કોઈ ભિક્ષુએ અકૃત્યસ્થાનનું પ્રતિસેવન કર્યું હોય; પછી તેના મનમાં વિચાર થાય છે, હું મારા અંતકાળને સમયે તે અકૃત્યસ્થાનનું આલોચન
૧. જુઓ પા. ૩૨, નોંધ ૧.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
