________________
૨૫૮ કમસિહાન : રૂપરેખા અને પ્રોઢ શો
એપની આ દીક કેટલી વજુવાળી છે એ કહેવાની હું જરૂર જેતે નથી. આથી એ વાત બાજુએ રાખી પંચસંગહના સમય વિષે હું અન્ય દૃષ્ટિકોણથી વિચાર કરું છું.
જે કસાયપાહુડને પંચસંગહમાં ઉપયોગ કરાય છે તે જે નિર્વિવાદપણે તાંબરીય જ કૃતિ હોય તે એ કૃતિ ક્યારથી મળતી નથી તેમ જ એમાંથી કઈ અવતરણ અન્યત્ર અપાયેલ છે કે કેમ એ બાબતને નિર્ણય પંચાંગહના સમય પરત્વે પ્રકાશ પાડી શકે.
દિગંબરાની કેટલીક કૃતિઓનાં નામ વેતાંબરની કૃતિઓને મળતાં આવે છે એટલું જ નહિ પણ એને આધારે જાયાં હોય એમ લાગે છે. દિગંબર ગ્રન્થકાર પકી નેમિચન્દ્રની પાઈય કૃતિ પંચસંગહના નામે તેમ જ અમિતગતિ અને ધડઢની અને એક અજ્ઞાતકર્તક સંસકૃત કૃતિ પંચસંગ્રહના નામે ઓળખાવાય છે. શું આ કૃતિઓનાં નામ વેતાંબરીય પંચ સંગહના નામ ઉપરથી જાયાં હશે?
પંચસંગહ ઉપર મલયગિરિસૂરિની ટીકા છે એટલે આ ટીકાકારના સમય કરતાં એક સદી જેટલી તે આ કૃતિ પ્રાચીન સહજ હોવી જોઈએ.
૧. આ લેખક ધવલાકાર પછી થયા હોય એમ લાગે છે.
૨. વિશેષ માટે જુઓ મારે લેખ “ કર્મવિષયક ગ્રંથનું નામસામ”. આ લેખ “જૈન ધર્મ પ્રકાશ” ( પુ. ૬અં. ૮ )માં છપાયો છે. એને અત્ર સ્થાન અપાયું છે. જુઓ પૃ. ૧૭૧-૧૭૮.
Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
