________________
૧૯૬ કમસિદ્ધાન્ત : રૂપરેખા અને પ્રૌઢબળે
પરિશિષ્ટ–અદ્યતન સંસ્કરણનું એક અનિવાર્ય અંગ તે પરિશિષ્ટો છે. પ્રસ્તુત સંસ્કરણમાં જાતજાતનાં પરિશિષ્ટ હેવાં જોઈએ. કમ્પાયસિંગહણની ગાથાઓને અકારાદિ કમ એ પૈકી એક છે અને એ છપાઈ ગયે છે એટલે એ માટે નવેસરથી પ્રયાસ કરવાનું રહેતું નથી. વિશિષ્ટ નામની સૂચી એ પણ એક આવશ્યક પરિશિષ્ટ છે. એ ગ્રંથકારેનાં નામે, ગ્રંથનાં નામે અને પ્રકીર્ણક નામે એમ ત્રણ વિભાગમાં અપાય તે તે વધારે આવકારદાયક થઈ પડશે. કમ્મપયડિસંગહણીમાંની જે જે ગાથા જે જે ગ્રંથમાં અપાઈ હોય તેની સમુચિત નેંધ એ એક પરિશિષ્ટરૂપે રજૂ કરવી ઘટે. પારિભાષિક શબ્દોની સૂચીરૂપ પરિશિષ્ટ રચાવું જોઈએ. સમગ્ર મૂળ પણ એક પરિશિષ્ટરૂપે રજૂ કરાવું જોઈએ.
ભાષાંતર– મૂળ કૃતિનું હિન્દીમાં ભાષાંતર ન જ થયું હોય તે એ કાર્ય થવું જોઈએ. આગળ વધીને કહ્યું તે પ્રસ્તાવના પણ હિન્દીમાં લખાવી જોઈએ જેથી એને વધારે પ્રમાણમાં લાભ લેવાય. સાથે સાથે ભાષાંતર તેમ જ પ્રસ્તાવના અંગ્રેજીમાં લખાય તે આ સંસ્કરણના મહત્ત્વમાં વિશેષ વૃદ્ધિ થાય.
સમીક્ષાત્મક સંસ્કરણ ( critical edition ) માટે શું શું કરાવું જોઈએ તેની મેં અહીં આછી રૂપરેખા આલેખી છે. એ ધ્યાનમાં રાખી આ સંસ્કરણ માટેના શ્રીગણેશ સત્વર મંડાશે એવી આશા રાખતે અને તેમ થતાં જૈન શાસન અને સાહિત્યની પ્રભાવના થશે એ સૂચવતે હું આ લેખ પૂર્ણ કરું છું.
- આ
પ્ર. (. ૬૧, નં. ૧૦-૧૧ ભેગા )
Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
