________________
૧૪૮ કમસિદ્ધાન્ત : રૂપરખ અને શૈઢ શ
આ પૈકી ૧૦–૧૪ને કેટલાક માયાના પર્યાય ગણતા નથી.
ગુજરાતી-કપટ, કૅતવ, છ%, છલ(ળ), દંભ, શતા અને શાહરા તેમ જ મિષ અને વ્યાજ ગુજરાતીમાં વપરાય છે. આ ઉપરાંત કૂડકપટ, છળકપટ, છેતરપિડી, છેતરબાજી, છેતરામણી, ઠગાઈ, દગો, ફટકે, દેગાઈ, લુચ્ચાઈ તેમ જ બહાનું અને મશ (સં. મિષ) એવા પણ શબ્દ ગુજરાતીમાં છે.
લેશના પર્યાય સંસ્કૃત– ઉપર્યુક્ત ભાષ્ય (પૃ. ૧૪૬)માં “લેજના સાત પર્યાય અપાયા છેઃ (૧) અભિવૃંગ, (૨) ઈચ્છા, (૩) કાંક્ષા,
૪) ગાÁ, ૫) મૂર્છા, (૬) રાગ અને (૭) સનેહ, અભિધાનચિન્તામણિ (કાંડ ૩, . ૯૪-૯૫)માં “લેજના નીચે મુજબ પંદર પર્યાય અપાયા છે -
(૧)અભિલાષ, (૨) આશંસા, (૩) આશા, (૪) ઇચ્છા, ૫) ઈડા, (૬) કાંક્ષા, (૭) કામ, (૮) ગહ, (૯) તુષ, (૧) તષ્ણા, (૧૧) મનેરથ, (૧૨) લિસા, (૧૩) વશ, (૧૪) વાં મને (૧૫) હા.
ગજરાતી–લેલ માટે આ ભાષામાં તૃણ, પ્રલોભન, લાલચ, લાલસા ઈત્યાદિ શબ્દો નજરે પડે છે.
વિશિષ્ટ પાઇય પર્યાય .૧૪૦માં કહ્યું છે તેમ સૂયગડમાં ક્રોધાદિકના વિશિષ્ટ પાઈય પર્યા મળે છે. આ આગમના સુય. ૧, અ. ૧, ઉ. ૨ના - ૧. આ શબ્દ “મિષ” ઉપરથી ઉદ્દભવ્યા છે અને એને અર્થ * બહાનું” છે.
Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
