________________
૨૭૮
શાસનપ્રભાવક
આ કૃતિમાં ઘણી ઐતિહાસિક સામગ્રી છે. આ કૃતિનુ સંશાધન શ્રી ભદ્રેશ્વરસૂરિએ કયુ હતું. ૩. રત્નાકરાવતારિકા : શ્રી રત્નપ્રભસૂરિની આ અનુપમ કૃતિ છે. આ સ્યાદ્વાદરત્નાકરના પ્રવેશમાગ છે. તાર્કિક-શિરોમિણ આચાર્ય વાદિદેવસૂરિએ રચેલા ‘ પ્રમાણનયતત્ત્વાલેાક ' ગ્રંથની વ્યાખ્યારૂપ ૮૪૦૦૦ શ્લોકપરિમાણુ બૃહદ્ ટીકા ‘ સ્યાદ્વાદરત્નાકર ' અત્યંત ગૂઢ છે. જ્યારે શ્રી રત્નપ્રભસૂરિની આ રત્નાકરાવતારિકા ' માત્ર ૧૦૦૦ ગ્રંથપ્રમાણ લઘુવૃતિ ( ટીકા ) છે. શ્રી રત્નપ્રભસૂરિ રત્નાકરાવતારિકા ’ની રચનાના ઉદ્દેશ સ્પષ્ટ કરતાં કૃતિના આરભમાં લખે છે કે, “ દનાન્તરીય મંતવ્યેાનુ નિરસન અને પોતાના મન્ધ્યાનું પ્રતિપાદન કરતી આ સ્યાાદરત્નાકર ટીકા લિષ્ટ છે. તર્કની ભાષાને નહિ જાણનાર અકુશલ પાકોને તેમાં પ્રવેશ કરવા નિ છે. તેની સુગમતા માટે આ ગ્રંથની રચના કરી છે. ” આથી ‘ સ્યાદ્વાદરત્નાકર ’નું અવગાહન કરવા માટે આચાર્ય રત્નપ્રભસૂરિની રત્નકરાવતારિકા ' અત્યંત ઉપયાગી સિદ્ધ થઈ છે. તેમાં શબ્દોની ઝાકઝમક અને રસપ્રદ કવિપ્રતિભાના અન્ય સર્જનાનો પરિચય મળે છે. આચાર્યશ્રી રત્નપ્રભસૂરિએ આ ગ્રંથમાં પોતાના ગુરુ શ્રી વાદિદેવસૂરિને સહૃદયી, સૈદ્ધાન્તિક, તાર્કિક, વૈયાકરણી, કવિચક્રવતી જેવા ગૌરવપ્રદ વિશેષણા આપી તેમના પ્રત્યે અપાર સન્માન બતાવ્યું છે. આ ઉપરાંત મતપરીક્ષા, પચાશત, અંતરંગસંધિ, અપભ્રંશકુલક આદિ શ્રી રત્નપ્રભસૂરિની રચના વિવિધ સામગ્રી આપનારી છે.
*
આચાર્ય રત્નપ્રભસૂરિની નેમિનાહુચરિય'' કૃતિના રચનાસમય વિ. સં. ૧૨૩૨, ‘ ઢઘટ્ટીવૃત્તિ 'ના રચનાસમય વિ. સ. ૧૨૩૮ છે. આ બંને રચનાઓને આધારે આચાય શ્રી રત્નપ્રભસૂરિ વિક્રમની તેરમી શતાબ્દીના વિદ્વાન સિદ્ધ થાય છે.
મહાતપસ્વી, આગમના સમર્થ જ્ઞાતા, વાદવિજેતા, ચારિત્રધર્માંના ચુસ્ત આગ્રહી, ક્રિયાદ્વારક અને પ્રવર્તીમાને સાધુ-સાધ્વીજીઓની સંખ્યામાં સર્વ શ્રેષ્ઠ એવા ‘ તપાગચ્છ ’ને પ્રવર્તાવનાર
આચાર્ય શ્રી જગચ્ચદ્રસૂરિજી મહારાજ
ખાર વરસ આંખીલ કરી આવ્યા આહુડ માંહ, ‘ તપા’ બિરૂદ ત્યાં ધરએ રાણાએ ધરી ઉત્સાહ; વાઇચારાશી જિતીયા કિરીઆ કિયા ઉદ્ધાર, બિરૂદ ધરાવ્યુ ‘હીરલા' ધન ધન તે અણુગાર.
( મહા॰ વિનયવિજયગણિકૃત ગણધર પટ્ટાવલી) આચાય જગચ્ચદ્રસૂરિ મહા તપસ્વી, આગમના ઊંડા અભ્યાસી, વાદવિજયી તથા ઘણા પ્રભાવી અને પ્રતાપી સૂરિવર હતા. તપાગચ્છ તેમના તપના પ્રભાવે ‘ તપા ’ના બિરૂદથી નીકળ્યેા છે. અને તે પુણ્ય પ્રભાવે વત માનમાં એ ગચ્છના સાધુ-સાધ્વીએની અન્ય તમામ ગો કરતાં અને અન્ય
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org