________________
૮૪
શાસનપ્રભાવક
તેમની દેશના સાંભળવા માનવગણ તેમ જ દેવાને પણ વિવમાનમાં જતાં જોઇ, યજ્ઞમાં ઉપસ્થિત પતિ આશ્ચય અને આધાત પામ્યા. પેાતાને વિદ્યામાં સશ્રેષ્ઠ માનતા આ પડિતા તેનુ... પ્રતિપાદન કરવા અને ભગવાન મહાવીરને પરાસ્ત કરવાના નિણ ય કરી, સૌ પ્રથમ સમ પંડિત ઇન્દ્રભૂતિ જાય છે. તેઓને પાછા આવવામાં વિલંબ થતાં તેમના લઘુબ' અગ્નિભૂતિ, વાયુભૂતિ અને પડિત વ્યક્ત પણ ભગવાન મહાવીરને પરાભૂત કરવા એક પછી એક જાય છે. તેઓ પણ સ્વશ ́કાનું સુંદર રીતે સમાધાન પામી પોતપોતાના ૫૦૦ શિષ્યપરિવાર સાથે ભગવાન મહાવીરના શિષ્ય બની જાય છે.
આ વાત જાણી, અતિ આઘાતથી આવેશવશ દિગ્ગજ પતિ સુધર્માં પણ ધ પદામાં પહેોંચી ભગવાન મહાવીર સામે વાદ-વેિવાઇ કરવા તત્પર થઈ જાય છે. પણ ભગવાનની વત્સલ નજર પડતાં પોતાના આવવાના હેતુ જ વીસરી જાય છે. તેમના કાને જાણે વીણાના ઝંકાર સંભળાય છે : “ અગ્નિવૈશ્યાયન સુધર્માં ! તમારા મનમાં એવી શંકા છે ને કે જીવ જેવા આ ભવે હાય છે તેવા જ તે પરભવે થાય છે?”
સુધર્મા અહેાભાવથી માત્ર થોડા જ શબ્દો બેલી શકયા : “ હા, પ્રભુ ! આપે મારા મનની ગુપ્ત શંકાને બરાબર ઓળખી છે. પણ પ્રભુ ! આમ માનવુ શુ અયુક્ત છે ? છે, તે સાથી તે કહેવા કૃપા કરો.’’ અને ભગવાન મહાવીરે તથી સમજાવ્યું કે, “ મનુષ્ય મરીને મનુષ્ય પણ થઈ શકે છે, જો તેનામાં સરળતા, મૃદુતા, સદાચાર આદિ સદ્ગુણે! હાય તે. મનુષ્ય મનુષ્યનું આયુષ્ય બાંધી પૂર્વ ભવે મનુષ્ય થઈ શકે છે અને ઉપર્યુક્ત સદ્ગુણ્ણા ન હેાય તે મરીને તિયચમાં કે નારકીમાં જન્મે છે, અને ઉપર કહેલા ગુણાથી વધુ ગુણાને ખીલવીને મરે તા દેવલાકમાં જન્મે છે, એટલે જે આ ભવે જેવા હેાય તેવા જ પૂર્વ થાય એવા એકાંતિક નિયમ નથી. જીવનની ગતિ કર્માનુસારી છે. ’
ભગવાન મહાવીરના મુખે પેાતાની શંકાનું સમાધાન પામતાં શ્રી સુધર્માને વિદ્યામદ અને આવેશ · સ` શમી ગયા અને પ્રભુ મહાવીરને જ સર્વીસ્વ માની પોતાના ૫૦૦ શિષ્ય-પરિવાર સાથે દીક્ષા અંગીકાર કરી, પાંચમ ગણધરપદને પામી ધન્ય ધન્ય બની ગયા.
વિપ્રદેવ સામિલના મહાયજ્ઞમાં આવેલા અન્ય છએ પડિતા પણ, એક પછી એક ભગવાન મહાવીર સન્મુખ જતા, પૂર્વના પડિતાની જેમ વાદથી ઉન્મુખ એવું ભગવાન દ્વારા શંકાનું સમાધાન પામતા પોતપોતાના શિષ્યપરિપાર સાથે દીક્ષા સ્વીકારી ગણધરપદની પ્રાપ્તિ કરે છે. વિ. સ. પૂર્વે ૫૦૧ના વૈશાખ સુદ ૧૧ને એ દિવસ જિનશાસન અને સારાયે ભૂમ’ડલ માટે શકવતી બની ગયા. પરમાત્મા મહાવીરની, કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્તિ પછીની, સર્વ પ્રથમ સફળ દેશનાથી ૧૧ પડિતા અને તેના શિષ્ય-પરિવાર મળી ૪૪૦૦ ( ચાર હજાર ચારશે! ) પુણ્યાત્માઓએ દીક્ષા અંગીકાર કરી. ભગવાન મહાવીરે ૧૧ પિતાને દીક્ષા પ્રદાન કરી ઉપદેશ આપ્યા કે, “ સંસારના પ્રત્યેક પદાર્થ ઉત્પાદ, વ્યય, ધ્રોવાત્યમય સ્વભાવવાળા છે. ’” આ ‘ ત્રિપદી ’ના ઉપદેશ-શ્રવણથી તેઓને ‘ગણધરલબ્ધિ' પ્રાપ્ત થઇ અને આ લબ્ધિવંત અગિયારે ગણધરાએ ભગવાનના ઉપદેશની સંકલના રૂપે ‘દ્વાદશાંગી ’ની રચના કરી. આ જ દિવસે ભગવાન મહાવીરે આ અગિયાર ગણધરોની સાથે સાધુ-સાધ્વી–શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂપ ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org