________________
પ્રકરણ પાંચમું
ગોશાલક : આજીવકમતવાદી सब्वाहि अणुजुत्तीहि, मतिम पडलोहिया । सचे अनन्तदुक्खा य, अओ सव्वे न हिंसया ॥
મતિમાન મનુષ્ય તમામ પ્રકારની યુક્તિઓથી વિચારીને અને તમામ પ્રાણીઓને દુઃખ ગમતું નથી એ હકીકતને પોતાના જાતઅનુભવથી સમજીને કોઈ પણ પ્રાણીની જીવની હિંસા ન કરવી.
સૂત્રકૃતાંગ પોતાના ચરણન્યાસ વડે પૃથ્વીને પવિત્ર કરતા એક સમયે વીરપ્રભુ રાજગૃહી નગરીમાં આવી પહોંચ્યા. ત્યાં તેમને ગોશાળા નામનો એક મનુષ્ય શિષ્ય થવાની ઈચ્છાથી મળ્યો. પ્રભુ તે વખતે પોતાને કોઈના પણ ગુરુ તરીકે સ્વીકારવા ના પાડતા હતા. જ્યાં સુધી મનુષ્ય પોતાનું સર્વોત્કૃષ્ટ કલ્યાણ સાધી શક્યો નથી ત્યાં સુધી તેના વડે અન્યનું કાંઈ જ દારિદ્રય ફીટી શકતું નથી, એમ પ્રભુ સમ્યફ પ્રકારે જાણતા હોવાથી, ગોશાળાની યાચનાના પ્રત્યુત્તરમાં તેમણે મૌન જ દાખવ્યું. છતાં ગોશાળો પ્રભુનો સહવાસ છોડતો નહોતો. તે પોતાની મેળે મહાવીરમાં ગુરુબુદ્ધિ સ્થાપી ભિક્ષા વડે પ્રાણવૃત્તિ કરતો હતો. સત્યની તેને કાંઈક જિજ્ઞાસા હતી. આત્મશક્તિના વિકાસ માટે યોગ્ય પુરુષાર્થ કરવા તે તત્પર હતો, છતાં કમનસીબે જે કાળે પ્રભુ ઉપદેશના કાર્યથી વિમુખ
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
