________________
જીવનવિસ્તાર
૩૭
કરીએ.
આત્મા જેટલે અંશે પૂર્ણતાને પ્રાપ્ત થયો હોય છે અથવા પરમપદની નજીક હોય છે એટલે જ અંશે તે અન્ય મનુષ્યનું હિત કરી શકવા સમર્થ નિવડે છે. જેમના જીવનને હજી સેકડો બાજુએથી સુધારવાનું બાકી રહ્યું હોય છે, તેવા મનુષ્યો જયારે બીજાઓને સુધારવાનો ઝંડો લઈ મેદાનમાં ઊતરી પડે છે ત્યારે તેથી જગતની ઉપર માઠી અસર થવા પામે છે. સુધારકનું ચારિત્ર જ્યાં સુધી દોષયુક્ત અને વિકલ હોય છે, ત્યાં સુધી તે બીજાઓને ઉપદેશ આપવાની પ્રવૃત્તિથી સ્વ અને પર ઉભયના હિતનો વિનાશ જ કરે છે. દોષોથી ખરડાયેલા પોતાના અંત:કરણના ડાઘ પ્રથમ કાઢવાનું કર્તવ્ય છોડી દઈ બીજાના અજ્ઞાનની મેશ ઘસી કાઢી નાખવાનો ઉદ્યોગ કરવો; એ એક કોલસાની સાથે બીજા કોલસાને ઘસી તે વડે બીજી કોલસાને ઉજજવળ બનાવવાનો ઉદ્યોગ કરવા જેવું છે. મનુષ્યની પ્રથમ ફરજ કમર કસીને પોતાનું જ સંપૂર્ણપણે હિત સાધવાની હોય છે. પોતાનું ઉત્કૃષ્ટ સ્વહિત સાધ્યા પછી પોતાના જવલંત ઉદાહરણ વડે તે જેવું બીજાઓનું હિત સાધી શકે છે તેવું પોતાની અપૂર્ણ અવસ્થામાં ગમે તેટલા આવેગથી કે ધમાલથી સાધી શકતો નથી. સંપૂર્ણ મનુષ્ય થોડા પ્રયત્ન હજારો મનુષ્યોના મન ઉપર સ્થાયી અસર કરી શકે છે, ત્યારે અપૂર્ણ મનુષ્યોનો ગાંડાઈ ભરેલો પરહિત સાધવાનો આવેગ બહુ બહુ
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
