________________
२
ज्ञानसार
६ शम अष्टक
विकल्प विषयोत्तीर्णः स्वभावालंबनः सदा ।
ज्ञानस्य परिपाको यः शमः स परिकीर्तितः ।। १ ।। बा०- विकल्प क० चित्तविभ्रम तेहनो जे । विषय तेहथी । उत्तीर्णः क० उतरिउ । स्वभाव क० आत्मानुं शुद्ध स्वरूप तेह ज छ । आलंबन जेहने एहवा। सदा क० निरंतर । ज्ञानस्य क० ज्ञाननो। परिपाक क० शुद्ध परिणाम। यः क० जे । शमः क० उपशम । स: क० ते। परिकीर्तितः क० कहिउं । अतएव अध्यात्म १, भावना २, ध्यान ३, समता ४, वृत्तिक्षय ५ -ए पाँच प्रकार योगमध्ये समता नाम चोथो योगभेद कहिउं । १
અર્થ : ચિત્તના વિભ્રમ એટલે વિકલ્પોના વિષયોથી મુક્ત થયેલ, (તથા) નિરંતર આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપનું આલંબન જેને છે એવો જ્ઞાનનો જે પરિપાક (એટલે શુદ્ધ परिम) छे ७५शम (शम, समभाव) डेदी छ.
એથી જ અધ્યાત્મ ૧, ભાવના ૨, ધ્યાન ૩, સમતા ૪, વૃતિષય પ– એ પાંચ પ્રકારના યોગોમાં સમતા નામે ચોથો યોગનો ભેદ (શ્રીહરિભદ્રાચાર્ય) કહ્યો છે. ૧
अनिच्छन् कर्मवैषम्यं ब्रह्मांशेन समं जगत् ।
आत्माभेदेन यः पश्येदसौ मोक्षं गमी शमी ।। २ ।। बा०- अनिच्छन् क० अणवांछतो । कर्मवैषम्यं क० कर्मकृत वर्णाश्रमादि भेद प्रतिं । ब्रह्मांशेन क० शुद्ध द्रव्यास्तिक नय मतइं । समं क० एकस्वरूप । जगत् क० चराचर । आत्माभेदेन क० आत्माथी अभिन्नपणे । य: क० जे । पश्ये क० देखें । असौ क० ए। मोक्षं क० मोक्ष प्रति। गमी क० जास्ये । शमी क० उपशमवंत ।
(३) भगवद्गीतामाहिं पणि का छई :
१. 1,5,7, स्वभावालंबनं । २. 1,4,5,7,11 स शमः । ३. 1,4,5,6,7, मोक्षगमी ४. 1, 5, 11, जास्यइ । ५. 6 मां भगवदगीतानो तारो मही नथी, ५९। सो. 3,४,५,६ नुं समाए। छ त्यां छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
