________________
१५
स्थिरताष्टकम् ___ बाo- अस्थिरे हृदये क० अथिर चित्त सर्वत्र फिरतइ थकइं । चित्रा क०. विचित्र प्रकारनी। वाग् क० वचन । नेत्र क० आंखि । आकार क० आकृति-वेषादिक तहनां । गोपना क० गोपवणी । पुंश्चल्याइव क० असती स्त्रीनी परिं। कल्याणकारणी क० मंगली(लि)कनी करणहार। न प्रकीर्तिता क० न कही । हृदय स्थिर कर्या विना अनेक क्रिया कपटरूप करई तेहथी अर्थसिद्धि किसी न थाइं, ए भावार्थ । ३
અર્થ : ચિત્ત સર્વત્ર ફરતું હોવાથી (અસ્થિર હોવાથી) વિચિત્ર પ્રકારની વચન (4), मन, माइति, पानी गो५१९ (पाqj) ते असती स्त्रीनी म મંગલિકને કરનાર (કલ્યાણકારિણી) કહેલ નથી. હૃદય સ્થિર કર્યા વિના અનેક ક્રિયા કપટરૂપે કરે તો તેનાથી અર્થસિદ્ધિ કાંઈ ન થાય એ ભાવાર્થ. ૩
अंतर्गतं महाशल्यमस्थैर्यं यदि नोद्धृतम् ।
क्रियौषधस्य को दोषस्तदा गुणमयच्छतः ।। ४ ।। बाo- अंतर्गतं क० हृदयमांहिं रह्यं । महाशल्यं क० मोटुं साल । अस्थैर्य क० अथिरपणुं। यदि क० जो । नोद्धृतं क० न ऊधयु । क्रियौषधस्य क० क्रियारूप औषधनो । को दोष क० कुंण दोष? तदा क० तो । गुणमयच्छतः क० गुण प्रतिं न देतुं, एहवानो । सालमांहिं थकां औषधे गुण न थाई ते औषधनो वांक नहीं, ते माटिं साल काढवू । ४
અર્થ : હૃદયમાં રહેલું અસ્થિરપણારૂપ મોટું સાલ (શલ્ય) જો ઉદ્ધર્યું-બહાર કાઢવું ન હોય તો ગુણ ન દેતા એવા ક્રિયારૂપ ઔષધનો શું દોષ? સાલ અંદર હોવાથી ઔષધ વડે ગુણ ન થાય તેમાં ઔષધનો વાંક નથી. તે માટે સાલ કાઢવું. ૪
स्थिरता वाङ्मनःकायैर्येषामंगांगितां गता ।
योगिनः समशीलास्तै ग्रामेऽरण्ये दिवानिशि ।। ५ ।। बाo- स्थिरता क० थिरपणुं । वाग् क० वचन । मन क० मन। काय क० काया तेणई करी । येषां क० जे पुरुषनइं । अंगांगितां क० चंदनगंधनी परि एकीभाव प्रतिं । गता क० पुहती । योगिन क० योगीश्वर। समशीला क० सरखा स्वभावना । ते क० ते । ग्रामे क० ग्रामइ। नगर क० नगरइं । अरण्य क० अटवीइं । दिवा क० दिवसइं । निशि क० रात्रिं । च शब्द बाहिरंथी लेवो। ५
१. 1 नाना । २. 6 प्रकारनी; 3 प्रकारना । ३. 1 वचन वाणी । ४. 6 नो। ५. 6 देतुं एहवानो; 3,11 देतुं, एह वातनो 2 दहेतुं एहवा। ६. 2 दीइं । ७. 1 मनवचनकायाई करी। ८. 2, 4, 5, 7 पोहता; 6 प्रोहता; 8, 11, पुहता
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org