________________
१४१
ध्यानाष्टकम्
इहां ‘तात्स्या’ ते अंतरात्मानई विषई परमात्मगुणनो' संसर्गारोप' । 'तदंजनत्व' ते अंतरात्मानई विषई परमात्मानो अभेदारोप जाणवो । ए ध्यानफल समाधिरूप अति विशुद्ध छ । ३
અર્થ : સમાપત્તિનું લક્ષણ કહીએ છીએ. જેમ રત્નને વિષે પ્રતિબિંબ પડે તેમ ધ્યાનથી જેની ઘન(ખૂબ)મળરૂપ વૃત્તિ ક્ષીણ થઈ છે એવા અને તેથી જ નિર્મળ એવા અંતરાત્મામાં પરમાત્માની પ્રતિચ્છાયા પડે તેને સમાપત્તિ કહી છે.
અન્યત્ર કહ્યું છે, “ઉત્તમ મણિની જેમ ક્ષીણ વૃત્તિ ધરાવનારને પરમાત્માના ગુણના સંસર્ગજન્ય આરોપથી અને પરમાત્માના અભેદ આરોપથી નિઃસંશય સમાપત્તિ કહી છે.”
नहीं 'तात्स्या' खेटसे अंतरात्माना विषे परमात्माना गुलानो संसर्गारोप सम४वो जने'तदंजनत्व' ते अंतरात्माने विषे परमात्मानो अभेध्यारोप भएरावो से ध्याननुं ફળ સમાધિરૂપ અતિવિશુદ્ધ છે. ૩
आपत्तिश्च ततः पुण्यतीर्थकृत्कर्मबंधतः ।
तद्भावाभिमुखत्वेन संपत्तिश्च क्रमाद् भवेत् ।। ४ ।।
बा०- आपत्तिः क० आपत्ति नामफल । च पुनः । ततः क० ते समापत्ति थी । पुण्यतीर्थकृत्कर्मबंधतः क० पुण्य प्रकृतिरूप जे तीर्थंकरनामकर्म तेहनो बंध थाई, एटलइं जिननामकर्मबंध आपत्ति जाणवी । तद्भाव क० तीर्थंकर थावुं तेहनुं जे । अभिमुखत्व क० दूकडापणुंळे तेणई। संपत्ति क० संपत्ति नामफल । च पुनः । क्रमात् क० अनुक्रमई । भवेत् क० होई । ४ અર્થ : અને ‘આપત્તિ' નામનું ધ્યાનફળ એ સમાપત્તિને કારણે પુણ્યપ્રકૃતિયુક્ત તીર્થકંરના નામકર્મના બંધથી અને ‘સંપત્તિ’ નામનું ધ્યાનફળ તે (એટલે કે તીર્થંકર) થવાના નજીકપણા(ટૂંકડાપણા)ને લીધે ક્રમિક રીતે થાય. ૪
इत्थं ध्यानफलाद् युक्तं विंशतिस्थानाकाद्यपि ।
कष्टमात्रं त्वभव्यानामपि नो दुर्लभं भवे ।। ५ ।
७
बा०
इत्थं क० इम । ध्यानफलाद क० त्रिविध ध्यानफलथी । युक्तं क० युक्त घटमान । विंशतिस्थानकाद्यपि क० वीसस्थानकतर्प प्रमुख पणि । कष्टमात्रं [तु] क० उक्त त्रिविध
१. 2, 6, 11 तात्स्थ्य । 1, 8 तात्स्य २. 1, 4, 5, 7 परमात्मनइ गुणेनो । ३ 6 समारोप; 1 संसर्गारो। ४. 2 तेहना बंधथी । ५ 2 ढुंकडुंपणुं । ६. 1, 6, 7, 11 भवेत् । ७. 1, 4, 5, 6, 7 'युक्त' शब्द नथी, 2 घटमान शब्६ नथी । ८. 1, 4, 5, 7 वीश थानकतप
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org