________________
सप्तमः सर्गः ।
रत्नाकरोऽपि बिंबोष्टि, तस्य गांभिर्यमद्भुतम् । ध्रुवं दृष्टेर्षयेवात्र, दधाति क्षारसंचयम् ।। ७९ ।।
હે બિંબોષ્ટિ ! આ જગતમાં તે નળ રાજાની અદ્ભુત ગંભીરતા જોઈને જાણે ખરેખર ઇર્ષાથી જ હોય નહીં જેમ, તેમ સમુદ્ર પણ ક્ષારના સંચયને ધારણ કરે છે.
विरतायां गदित्वैवं, सख्यां सख्यांव वाक्पतेः । पंचेषोरिषुसंदोहा, च्छादितेव समंततः ॥ ८० ॥ पुलकांकुरदंभेन, दमयंती ललितैर्युता ।
चिक्षेप नलकंठेद्राग्, हर्षिता वरमालिकाम् ॥ ८१ ।। ।। युग्मम्।।
એવી રીતે કહીને બૃહસ્પતિની સખી સરખી તે સખી વિરમતે છતે, પુલકાંકુરના મિષથી જાણે ચારે બાજુથી કામદેવના બાણોના સમૂહથી આચ્છાદિત થઇ હોય નહીં જેમ, તેમ તુરત હર્ષિત થએલી દમયંતીએ નળના કંઠમાં વરમાળા નાંખી.
अथ विदर्भभूपालो, नलेनोद्वाह्य तां कनीम् । दमयंतीं द्रुतं तत्र, विससर्ज महोत्सवैः ॥ ८२ ॥
१५३
હવે વિદર્ભરાજાએ તે દમયંતી નામની કન્યાને ત્યાં મહોત્સવથી નળની સાથે પરણાવીને તુરત વિસર્જન કરી.
१. उन्मादस्तापनश्च । शोषण: स्तंभनस्तथा ॥ संमोहनश्च कामस्य । पंच बाणाः प्रकीर्तिताः ॥ १ ॥ । एवंविधाः पंच इषवो यस्य स पंचेषुस्तस्य पंचेषो - रिति स्वोपज्ञटीकायाम् ॥ २. सुकुमारविधानेन भ्रूनेत्रादिक्रियासचिवकरचरणांगन्यासो ललितम् । यथा- - चरणनिपातझणज्झणनूपुरमसृणसंचरणेरेखाविशेषस्थितत्रिवलिभंगसंस्थानसमुल्लसितभुजम् । उरः स्थलप्रसारणाद् द्विगुणपृथुकृतं स्तनस्तबकम् । स्कंधासक्तैककुंडलम्। उल्लसितभ्रूसाचीकृतविलोलितम् ॥ इति ।। प्रियंप्रति भावाविष्कृतं ललितमित्यन्ये । एवं विधैर्ललितैर्युता सहिता इति स्वोपज्ञटीकायाम् ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org