________________
१२८
श्री विजयानंदाभ्युदयम् महाकाव्यम् ।। कश्यं कश्चिजडः पीत्वा, पतत्कूपे जलैर्युते। चकार किमयं चित्रं, जडोऽभूजडसंगग ॥५८ ॥
કોઈક જડ એટલે મૂર્ખ પુરુષ મદિરા પીને પાણીવાળા કૂવામાં પડ્યો; પણ તેણે તેમાં આશ્ચર્ય શું કર્યું ? કેમકે જડ જડના (४सना) संगम पास थयो! प्रसन्नया प्रसन्नाप्य, प्रसन्नेव प्रसन्नया । कामतः कामतः कामं, कामं कामिनी कामुकम् ।।५९।। चंचलचंचलालोल, लोचकाचितलोचना । लोचकचिकुरा काचि, च्चकमे लोचकांचिता ॥६०॥ युग्मम्।।
નિર્મળ મદિરાથી સંતુષ્ટ થએલી, તથા ચંચળ વીજળી સરખા ચપળ અને કાજળથી ભરેલાં લોચનવાળી, અને કાજળ સરખા શ્યામ કેશોવાળી, તથા ભાલભૂષણથી શોભિતી થએલી કોઈક સ્ત્રી તો, કામદેવથી જાણે અસંતુષ્ટ થઈ હોય નહીં જેમ, તેમ ઈચ્છાથી અત્યંત રીતે જેમ થાય તેમ મનોહર કામુકને ઈચ્છવા લાગી. (આ યુગ્મનું પાંચમું પદ ફક્ત “ચ” અને “લ” નામના બે જ અક્ષરોથી બનેલું છે, તેમ આ યુગ્મનો વિરોધાલંકારાદિકનો સવિસ્તર અર્થ તેની સ્વોપજ્ઞ સંસ્કૃત ટીકાથી જાણી લેવો.)
१. मद्याश्वमद्ययोः कश्यम् ॥ इति रंतिदेवः ।। तथाच ॥ कश्यस्त्रिषु कशाहे स्यात् । क्लीबं मद्याश्वमद्ययोः ।। इति विश्वः ॥ २. प्रसन्ना स्त्री सुरायां स्या । दच्छसंतुष्टयोस्त्रिषु ॥ इति मेदिनी ।। ३. कामं बाढेऽनुमतिरेतसोः । कामः स्मरेच्छाकाम्येषु । इति हैमः ॥
. ४. चंचला तु तडिल्लक्ष्म्यो । चंचलश्चपलेऽनिले ॥ इति मेदिनी ॥ ५. लोचको नीलवाससि ।। कज्जले मांसपिंडेऽक्षि-तारे स्त्रीभालभूषणे ॥ इति हैमः ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
