________________
ત્યાર પછી રાજાએ રાજપુરોહિતોને બોલાવ્યા. પાટણના વિદ્વાન પંડિતોને બોલાવ્યા અને કહ્યું : “તમે સહુ આ સિદ્ધહેમ વ્યાકરણનું અધ્યયન કરો અને પછી બીજાઓને આ જ વ્યાકરણ ભણાવો.”
રાજપુરોહિતોએ કહ્યું : “મહારાજા, અમે જરૂર આ ગ્રંથનું અધ્યયન કરીશું, પરંતુ એ માટે આ ગ્રંથોની વધારે નકલો જોઈએ.'
રાજાએ તુર્ત જ ગુજરાતમાંથી ૩૦૦ લહિયાઓને (લખનારાઓ) બોલાવ્યા અને સિદ્ધહેમ વ્યાકરણ'ને લખવાનું કામ સોંપ્યું, થોડા જ મહિનાઓમાં આ ગ્રંથની અનેક નકલો લખાઈ ગઈ. આજે પણ પાટણમાં અને રાજસ્થાનમાં સુંદર અક્ષરોમાં શાસ્ત્રો-ગ્રંથો લખનારા કોઈ-કોઈ લહિયાઓ વિદ્યમાન છે.
ત્રણ વર્ષ સુધી વિદ્વાનોએ આ ગ્રંથનું અધ્યયન કર્યું. તેઓએ રાજા સિદ્ધરાજની આગળ આ ગ્રંથની ખૂબ પ્રશંસા કરી. “અત્યાર સુધીમાં રચાયેલા તમામ વ્યાકરણગ્રંથોમાં આ ગ્રંથ શ્રેષ્ઠ છે.”
રાજાએ આ ગ્રંથની નકલો ભારતનાં તમામ રાજ્યોમાં મોકલાવી આપી. તે તે રાજયના રાજાઓએ ખૂબ પ્રેમથી એ ભેટને સ્વીકારી, પોતપોતાના ગ્રંથાલયોમાં મૂકી.
કાગડા તો બધે કાળા હોય !”
હેમચન્દ્રસૂહિજીની ખૂબ પ્રશંસા થવાથી, રાજસભામાં એમનું માન-સન્માન વધવાથી અને રાજાને વધુ પ્રિય બનવાથી, કેટલાક વિદ્વાન પંડિતો એમના પ્રત્યે ઈર્ષા કરવા લાગ્યા. તેમણે ભેગા થઈને વિચાર કર્યો... આપણે રાજાને સમજાવીએ કે હેમચન્દ્રાચાર્યે આટલો મોટો વ્યાકરણગ્રંથ બનાવ્યો... પરંતુ એ ગ્રંથમાં આગળપાછળ ક્યાંય આપનું નામ કે આપના પૂર્વજો કે મહારાજા મૂળરાજ વગેરેનાં નામ લખ્યાં નથી ! કેવું અભિમાન છે એ જૈનાચાર્યને ? જો આ પ્રમાણે કહીશું તો રાજા જૈનાચાર્ય પ્રત્યે રોષે ભરાશે અને આ ગ્રંથને નદીમાં ફેંકાવી દેશે !' બધા સંમત થયા અને ગયા રાજા પાસે.
રાજાને વાત કરી. રાજાએ સાંભળી લીધી અને કહ્યું : “ભલે, એમને પૂછી જોઈશ !'
- સિદ્ધહેમ' વ્યાકરણ
૩૫]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
