________________
ગુજરાતનો કોઈ વિદ્વાન શું ન રચી શકે ? શું એવો કોઈ વિદ્વાન વિશાળ ગુજરાતમાં જન્મ્યો નથી ?'
રાજાની અને હેમચન્દ્રસૂરિજીની આંખો મળી !
હેમચન્દ્રસૂરિજીએ કહ્યું : “હું રાજા ભોજના વ્યાકરણ કરતાં સવાયા વ્યાકરણની રચના કરીશ !'
અવશ્ય ગુરુદેવ, આપ શ્રેષ્ઠ વ્યાકરણની રચના કરી શકશો. આચાર્યદેવે કાશ્મીરથી વ્યાકરણના આઠ મંગાવ્યા. એ બધા ગ્રંથોની મદદથી અને પોતાની પ્રતિભાથી તેમણે નવા વ્યાકરણની (ગ્રામર) રચના કરી. એક વર્ષમાં તેમણે સવા લાખ શ્લોકો રચીને આ વ્યાકરણ ગ્રંથ બનાવ્યો.
આ સંસ્કૃત વ્યાકરણનું નામ “સિદ્ધહેમ વ્યાકરણ' આપવામાં આવ્યું. “સિદ્ધ એટલે સિદ્ધરાજ અને “હેમ એટલે હેમચન્દ્રસૂરિ.
આચાર્યદેવે સિદ્ધરાજને કહ્યું : “રાજેશ્વર, તમારી ઈચ્છા મુજબ સંસ્કૃત વ્યાકરણની રચના પૂર્ણ થઈ ગઈ છે.'
સિદ્ધરાજ ખૂબ આનંદિત થયો. તેણે કહ્યું : “ગુરુદેવ, હું એ અદ્ભુત ગ્રંથ હાથીના માથે મૂકીને, એને પાટણના રાજમાર્ગો ઉપર વાજતે-ગાજતે ફેરવીને રાજસભામાં જઈશ !'
રાજાએ પોતાના ખાસ હાથીને શણગાર્યો. એના ઉપર એ સિદ્ધહેમ વ્યાકરણના ગ્રંથને પધરાવ્યો. એના ઉપર શ્વેત છત્ર ધરાવ્યું. બે સ્ત્રીઓને હાથી પર બેસાડી, ગ્રંથને ચામર વીંઝાવ્યા. હજારો સ્ત્રી-પુરુષો એ ગ્રંથની સ્વાગતયાત્રામાં જોડાયાં.
ગ્રંથ જ્યારે રાજમહેલના દ્વારે આવ્યો ત્યારે રાજાએ સોના-ચાંદીના ફૂલોથી એને વધાવ્યો. ઉત્તમ દ્રવ્યોથી એ ગ્રંથનું પૂજન કરવામાં આવ્યું. ગુરુદેવ હેમચન્દ્રસૂરિજીની સ્તુતિ ગાવામાં આવી. એ ગ્રંથને બહુમાનપૂર્વક ગ્રંથાલયમાં મૂકવામાં આવ્યો.
સિદ્ધરાજે રાજસભામાં જાહેર કર્યું : “આચાર્યદેવે આ ગ્રંથની રચના કરીને દુનિયામાં ગુજરાતની કીર્તિ વધારી છે, મારો યશ ફેલાવ્યો છે... અને એમણે જૈનશાસનને ગૌરવવંતું બનાવ્યું છે.” [ ૩૪ -
સર્વજ્ઞ જેવા સૂરિદેવ -
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
