________________
પાપ આવતાં રાખિવા ભણી, કાર્ય વાર્ય પણઉં કાય સઇ, અનઇ વાય વચન, અનઇ ત્રીજઉં મન, જિમ એ ત્રિણિઇ ઉપ્પ. ઉન્મારગિ ન દિઉં, જિમ કુમારગિ ન પ્રવર્ત્તઇ તિમ કરિજ્યો તિમ પ્રવત્તિજ્યો, એ સર્વ ઉપદેશનઉં રહસ્ય.
૪૮૩.
જે મન-વચન-કાય આપણાં નિયંત્રઇ, તીણð સર્વ સિદ્ધાંતનઉ અર્થ કીધઉં, એહ ભણી પહિલઉં કાય નિયંત્રિવાનઉ પ્રકાર કહઇ છઇ.
[હે ભવ્ય જીવો, જે કાંઈ તમને આ સઘળું પાછળ કહ્યું તે અથવા બીજું પણ શાસ્ત્રોક્ત છે. તેનાથી જો તમારો આત્મા ઉપશમથી અને રાગાદિક પરના જ્યથી ભાવિત થયો હોય તો હે વિવેકી જનો, પોતાનાં પાપ ખપાવવા અને નવાં પાપ અટકાવવા માટે શરીર, વાણી અને મન એ ત્રણેયને ઉન્માર્ગે જવા અવકાશ ન આપો. કુમાર્ગે એ ન પ્રવર્તે એમ કરજો. આ સર્વ ઉપદેશનું રહસ્ય છે.] હસ્થે પાએ નિખિતે કાર્ય વાલિજ્જ તેં પિ કજ્જણ, કુમ્મુ ન સએ અંગે અંગોનંગાઇ ગોવિજ્જા24 ૪૮૪
હત્શે પા૰ મહાત્મા કાજ પાખઇ આપણા હાથપગ ન ખિવે, હલાવઇ નહીં, કાર્ય સયર હલાવઇ, તેહૂ કાજિઇ જિ, વૈયાવચ્ચાદિ કાર્ય પાખઇ સયર હલાવઇ નહીં, કુર્મી વ૰ કિમ રહઇ, કૂર્મ કાછવાની પિર આપણા સયર ઇસિ માહિ અંગોવંગા. આપણા અંગોપાંગ આંખિ-ભુજાદિક ગોપવઇ, બાહિરિ પ્રસારઇ નહીં,
૪૮૪.
હવ વચનના નિયંત્રિવાનઉ પ્રકાર કહઇ છઇ.
મહાત્મા કામ સિવાય પોતાના હાથપગ હલાવે નહીં. કાયાને હલાવે તે પણ પ્રયોજનથી જ. કાચબાની જેમ તે પોતાના શરીરનાં આંખ-ભુજા આદિ અંગોપાંગ ગોપવે, પસારે નહીં.
વિકહું વિણોઆભાસ અંતરભાસ અવભાસં ચ,
* જસ્સ અણિકમપુચ્છિઉ અ ભાસ ન ભાસિજ્જા. ૪૮૫ વિકš મહાત્મા રાજકથા દેશકથા સ્ત્રીકથાદિક વિકથા ન કર, જ્ઞાનાદિક કાજ લાભ પાખઇ અનઇ વેલા નીગમિવા ભણી કઉતિગામણી, વિનોદકથા તેહઇ ન કરઇં, અનઇ ગુરુ બોલતાં વિચાલઇ, આડી વાત બોલીઇ, તે અંતરભાષા કહીઇ, તેહઇ ન બોલÛ અનઇ અવાક્ય બોલવાહૂઇ અયોગ્ય ચકારમકારાદિક ભાષા તેહઇ ન બોલ, જૈ જર્સી જે જે કહિઇઇ અનિષ્ટ જે અણગમતી
૧ ખ રાખિ ખેપિવા૨ ખ આડઉં (આડી વાતને બદલે) ૩ ક આગમતી,
૧૨૨
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
શ્રી સોમસુંદરસૂરિકૃત
www.jainelibrary.org
