________________
૧૭
0.
દળી દળીને ઢાંકણીમા
- અયોધ્યાની શેરીઓમાં હજી પૂરો પ્રકાશ પથરાયો નહોતો. રસિયાઓની નિદ્રા હમણાં જ ગાઢ બની હતી, ને આખી રાત તોફાને ચડેલા શિશુઓ માતાની ગોદમાં, અને માતાઓ પલંગમાં હજી હમણાં જ જપ્યાં હતાં. ત્યાં વાતાવરણને ગજાવી નાખતો ભેરીનાદ સંભળાયો.
ઘરનાં નાનાં નાનાં છિદ્રોમાંથી બહાર નીકળતો ધુમાડો જેમ અમળાઈ અમળાઈને પ્રસરે, એમ આ નાદ ધીરે ધીરે ઘરેઘરમાં વ્યાપ્ત થઈ ગયો.
શું, યુદ્ધ આવ્યું? ' રાતભર મનાવેલી માનુનીને એમ ને એમ છાંડીને રણમાં રસિયા જીવો શેરીમાં આવીને પૃચ્છા કરવા લાગ્યા.
શું પુરુષો વળી રણભૂમિ પર જશે?” ઘી-દૂધની નદીઓ વહેવડાવનારી પર્વતમાતાઓ જેવી ગૃહસુંદરીઓ બહાર આવી આવીને પૂછવા લાગી.
“અરે, આ તો પુરુષોનો હરામચસકો લાગે છે!” મહમથતી એક જાજરમાન સ્ત્રીએ, માખણવાળા હાથ પહેરેલા પટકુળ વડે લૂછતાં બહાર આવીને કહ્યું.
“હરામચસકા કરતાં આને હડકવા કહો ! હું તો કહું છું કે, કુદરત એમના પેટમાં પણ ગર્ભનો ગોખલો મૂકે, ને મરઘીની જેમ એય રોજ ઈંડાં સેવે, તો સમજણ પડે કે એક જીવને હણવો એ કેવી અને કેટલી કઠિન વાત છે!”
‘અરે મારી બહેન ! કહે છે, કે લડાઈમાં માખી મારવી ને માણસ મારવો બેય સરખાં હોય છે. આપણી વાત શું કહું બહેન ! માખી મારતાંય આપણો તો જીવ ચાલતો નથી. એનેય જીવ છે, ને આપણને જીવ છે. પોત-પોતાનો જીવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org