________________
ભરતદેવ ને મહાદેવી સુંદરીના નામ પર જનસમૂહ ઘેલો હતો. નર ને નારીની એવી સુંદર જોડ તો પૃથ્વી પર થઈ કે થશે ! ભરતદેવ ને સુંદરીને એકસાથે જોવાં એ નેત્રોનું સાર્થક હતું! આખું નગર બહાર નીકળી પડ્યું હતું.
મહારાજ ભરતદેવે બદન પર વજનું કવચ ધારણ કર્યું હતું. મસ્તક પર સૂર્યરાશિમ સાથે સ્પર્ધા કરતું શિરસ્ત્રાણ પહેર્યું હતું. બાણથી પૂરેલા બે ભાથા પૃષ્ઠભાગે બાંધ્યા હતા, ને ભુજદંડમાં યમરાજના દંડ જેવું પ્રચંડ ધનુષ્ય ધારણ કર્યું હતું. વિજયલક્ષ્મીને વરવા નીકળેલ કોઈ વરરાજા જેવી એમની શોભા હતી.
પણ સાથે આવેલાં મહાદેવી સુંદરીએ તો સાદાં વસ્ત્રો જ પહેર્યા હતાં. સાદાં વસ્ત્રોમાંય સુંદરીનું ભુવનમોહક રૂપ ઝગમગી ઊઠતું હતું. ઉન્નત દેવદારુ જેવી એની દેહયષ્ટિ સાક્ષાત્ યુદ્ધની ધ્વજા જેવી શોભતી હતી. આવી સ્ત્રીના નેતૃત્વ નીચે પુરુષને જીવવું તો ગમે જ – લડવુંય ગમે ને મરવું પણ ગમે! કોઈ પણ નર આ નારીનો સેવક થવામાં પોતાનું અહોભાગ્ય માને !
સુંદરીના દેહની ગંધ સાથે સત્તાની અકથ્ય ખુમારી ઊઠતી જોવાતી. એનાં ભવાનો તીરછો વળાંક મહારાજ ભરતદેવના ધનુષ્યને ફિક્કુ પાડતો, અને એનો એક કૃપાકટાક્ષ તીર કરતાં વધુ ચોટદાર હતો.
પુરોહિતે શાંતિનો ઉચ્ચાર કર્યો. સેનાપતિએ પોતાના દંડવત્નને ઊંચો કર્યો. મહારાજ ભરતદેવે વિદાય-મંગલ ઉચ્ચાર્યું. સુંદરીએ બે સુંદર હસ્તોમાં શ્વેત શંખ ગ્રહીને ફૂંકયો. નાગરિકોએ પુષ્પવર્ષા કરી. બંદીજનોએ જયજયકાર શબ્દ કહ્યા. સેનાએ કુચ કરી. પાછળ ગૃહપતિરત્ન ને વાર્ધકીરત્ન રવાના થયા. આખી વિનીતા નગરી આ દશ્ય જોવા તળેઉપર થઈ રહી.
બીજે દિવસે બીજો જથ્થો રવાના થયો. દરેક પ્રભાત કોઈ ને કોઈ વિદાયમંગળ સાથે ઊગવા લાગ્યું. - હવે દિવસો ઉલ્લાસભર્યા ને રાતો ઉત્કંઠાભરી વીતવા લાગી. ગિરિકંદરાઓ ભેદીને આવતી નદીઓ જેમ સાગરમાં ઠલવાઈ રહે, એમ ચારે દિશામાંથી આવી રહેલા ભિન્ન ભિન્ન શ્રેણીના સૈનિકોના જથ્થાના જથ્થા આવીને અયોધ્યાના મેદાનમાં પડાવ નાખી રહ્યા. તેઓમાં બળવાન ઘણા હતા, શસ્ત્રવાન ઘણા હતા, અસ્ત્ર, અશાસ્ત્ર, વ્યસ્ત્રના જાણવાવાળા પણ ઘણા હતા, પણ યુદ્ધને વિષે એનો ઉપયોગ હજી ઘણા ઓછા જાણતા હતા. ભગવાન વૃષભધ્વજનું શાસન તો પ્રીતિશાસન હતું. આવાં યુદ્ધ આજ સુધી થયાં નહોતાં.
કવિનેચિંતકનો જન્મ ૨૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org