________________
કોઈ અધિકાર નહિ ? ભરતે વ્યાકુળતાથી પૂછ્યું
સુંદરી મૌન રહી. એના નિશ્ચલ ઓષ્ઠ વધુ સખત રીતે બિડાયા. પણ એથી તો સુંદરી ભરતને વધુ આકર્ષી રહી.
“સુંદરી પર ભરતનો કોઈ અધિકાર નહિ ? ફરી ભરત બોલ્યો. એના ટટ્ટાર દેહમાં જાણે શિથિલતા સ્પર્શ કરતી લાગી. ભરતના મોં પર મા વિનાના બાળકના જેવું ઓશિયાળાપણું છવાઈ રહ્યું !
ના, ના, ના !” એક વાર પણ નહિ, એકવીસ વાર પણ નહિ !” સુંદરીએ દઢતાથી હોઠ બીડીને કહ્યું. ફરીથી એ જલપ્રવાહને દૂર દૂર સરતો નીરખી રહી.
પિતાજીએ ગણિત તને શીખવ્યું છે, એટલે એક વાર ને એકવીશ વાર વચ્ચેનું અંતર તો તું સમજી શકે. પણ તું જઈશ તો ભરતનું સ્વપ્ન છિન્નભિન્ન થશે. સુંદરી ! કપરી કસોટી ભરતને માથે આવીને ઊભી છે. માનવતાના મોલ સુકાયા છે. પિતાજીએ પ્રસારેલું શાસન ખત્મ થવાની અણી પર છે. એમણે પ્રસારેલી તત્ત્વત્રયી-અસિ, મસિ ને કૃષિ અને ગુણત્રયી–દયા, દાન ને દેવત– પૃથ્વીને પાટલેથી હણાતાં ચાલ્યાં છે !”
‘આપણી અસવિચારમાળાનો જ એ પડઘો હશે. અશુદ્ધ અંતઃકરણો પાસે સત્ત્વ પણ ક્યાં સુધી ટકી શકે ?”
હું કારણમાં ઊતરવા માગતો નથી; હકીકત કહું છું. સંસ્કાર ને સુધારણામાંથી લોકની શ્રદ્ધા ઊઠતી જાય છે. માનવી ફરી જંગલ તરફ ચાલ્યો છે, ને જંગલના જીવો તો હજી અણઘડ શિલા જેવા ત્યાં ને ત્યાં છે. આપણા પૂર્વજોએ માનવ નિર્માણ કર્યો, અને પિતાજીએ માનવતા ઘડી. સુંદરી ! આજે બંને બગડ્યાં છે. મારે ફરી માનવ ઘડવો છે, ને એથીય વધુ તો માનવતાના શિલ્પી બનવું છે.'
‘તેની કોણ ના કહે છે ?” પણ સુંદરી! તું સાથ આપે તો જ એ સ્વપ્નસિદ્ધિ શક્ય છે.” સુંદરીની આશા હવે આકાશકુસુમ જેવી જાણજે.” ‘આકાશકુસુમ ? કેટલા ભારે શબ્દો ! પહાડનું શિખર ઉપાડીને ફેંકી
આત્મસૌંદર્યનો ભોગી ર૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only.
www.jainelibrary.org
