________________
માથે ભરત જેવો સ્વામી હોય, જેના નામમાત્રમાં કાર્યસાધનાની અમોઘ મંત્રશક્તિ હોય, એના સેવકોને વળી ચિંતા કેવી, ઉપાધિ કેવી !
પણ આજ બધી મોજમજાના સરવાળાની એકસામટી બાદબાકી થઈ જાય તેવી કપરી ઘડી આવી પહોંચી હતી. ઘડીભર તો એમ લાગ્યું કે ચક્રવર્તીની સેના હવે વૈતાદ્ય પર્વતમાં જ અસ્તિ-નાસ્તિ થઈ જશે. બધા ભારતી વીરો અહીં છેલ્લી સોડ તાણશે. ભરત-શાસન પણ અહીં જ અન્તિમ શ્વાસ પૂરા કરશે!
અસ્તિત્વના આંકડા માંડતા પૃથ્વી પર દેવ, વિદ્યાધર ને વ્યંતરોને પણ મોહિની લગાડે તેવા માનવ ઇતિહાસની ઘોર અહીં જ ખોદાશે ! માનવ મહાન, દેવથી પણ મહાન, એ સુત્ર હવે વાયુના ઝપાટા સાથે વિલીન થશે ! શાન્તિ, નિક્ષેતન શાન્તિ ! મૃત્યુની શાન્તિ અહીં ફરી પ્રસરી વળશે !
અંધકારની ચાદરમાં ગૂંથાયેલું યુદ્ધ આગળ વધી રહ્યું. ચારે દિશામાંથી તીડનાં ટોળાંની જેમ શત્રુઓના જથ્થા આવી રહ્યા હતા. આવનારાઓમાં કોઈ તાડ જેવડા હતા, કોઈ વામનજીઓ હતા, કોઈ પુરુષ હતા, કોઈ સ્ત્રી હતી, કોઈ જાવાન હતા, કોઈ બાળક હતું. જાત-ભાતનાં અસ્ત્રો એમની પાસે હતાં – નાના સોયાથી લઈને તે ભાલા સુધીનાં ! દંડ, કોદંડ ને મુગરો પણ હતા. તેઓએ ગજબંધ તોડી નાખી સેનાના હાથીઓને છૂટા મૂક્યા, અશ્વો ખીલેથી મુક્ત કર્યા. માણસ ને પશુનાં હૈયેહૈયાં દળાઈ રહ્યાં. વગર લત્યે ભરત-સેનાનો કચ્ચરઘાણ વળી ગયો.
સેનાપતિ સુષેણ વ્યાઘ્રચર્મની શય્યામાં આરામ લેવા હમણાં જ લાંબો થયો હતો. ઋષભી જમાનાના એ વીરતાના અવતારને હવે વૃદ્ધત્વ દેખાતું હતું. જોકે વૃદ્ધત્વ એના વીરત્વને ઠંડું નહોતું કરી શક્યું, પણ ભરતદેવને થયા કરતું હતું કે હવે એને આરામ આપવો ઘટે.
નવો સેનાપતિ શ્રેયાંસપુત્ર જયકુમાર પહેલે પગલે પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થયો હતો. સુષેણ પણ હવે એને ધૂસરે જોડવા માગતો હતો. જયકુમાર સાથે હમણાં જ એની ચર્ચા કરીને એ આવ્યો હતો. એના જ એ વિચાર કરી રહ્યો હતો, ત્યાં એણે દિશાઓને બધિર કરતા ચિત્કાર સાંભળ્યા, સાંભળતાંની સાથે એ સફાળો ખડો થઈ ગયો. એણે હાથમાં દંડરત્ન પકડ્યું ને કૂદીને એ બહાર આવ્યો.
કાજળ ઘૂંટાતું હોય એમ ચોમેર અંધકાર ઘૂંટાતો હતો. નાખી નજર પહોંચતી નહોતી. પરિસ્થિતિ પળે પળે વિકટ બનતી જતી હતી.
તમિસ્યાનાં દ્વાર ૧૧૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org