Chakravarti Bharat

SR No.: 004516
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaybhikkhu
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 234
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, History, & Story
File Size: 10 MB

Page 133

સેનામાંથી ભયંકર ચિત્કાર સંભળાતા હતા. સુષેણે મૂંઝવણ જોઈ. મૂંઝવણમાં દંડ ઘુમાવ્યો. પણ રે ! પોતાની જ સેનાને એ હણતો લાગ્યો. સુષેણ કિંકર્તવ્યમૂઢ બની ગયો. લાખેણો માણસ પળવારમાં કોડીનો બની ગયો ! એની પ્રચંડ ભારતી સેના નજર સામે શત્રુઓથી પદદલિત થઈ રહી.
નાસતા-ભાગતા માણસો, ઝનૂનથી ઉપર પડતા આવતા શત્રુઓ, ઘાંઘાં થઈને દોડતાં પશુઓ એકબીજાને કચડી રહ્યાં હતાં. સેનાપતિ સુષેણે પોતાનું દંડરન અહીં નિરર્થક જોયું. એણે આગળ વધવા માટે પોતાના અશ્વને શોધ્યો, પણ એનો ખીલો ખાલી હતો પ્રિય અશ્વ કુવલયાપીડનો પત્તો નહોતો.
- સુષેણ જેવો મહાન યોદ્ધો, પાંચ પાંચ મ્લેચ્છ કુળોનો અપ્રતિરથ વિજેતા, આજે આ નાનકડા જુદ્ધમાં મૂંઝાઈ ગયો ; સાગર તરીને જાણે ખાબોચિયામાં ડૂબવાની ઘડી આવી ગઈ !
ત્યાં તો નવા સેનાપતિ જયકુમારનો શખસ્વર સંભળાયો.
એ શખસ્વરની પાછળ ભરતદેવની રણહાક સંભળાઈ. કાકિણીરત્નને સજ્જ કરવા પડકારા થવા માંડ્યા. સૈનિકો મણિરત્નોને ઊંચે ઊંચે ગોઠવવા માંડ્યા, પણ એ શ્રમ વ્યર્થ ગયો. મણિરત્નોના માંચડા થોડી વારમાં દૂર ફેંકાઈ ગયા. કાકિણીરત્નો બુઝાઈ ગયાં. માત્ર ચક્રવર્તી મહારાજ ભરતદેવનો ચૂડામણિ અંધારી રાતના શુક્રતારક સમો પ્રકાશતો હતો.
સેનામાંથી ભયંકર ને કરુણ પોકાર ઊઠીને આકાશને ભેદી રહ્યા હતા.
સેનાપતિ સુષેણે કર્તવ્યપાલનની આખરી ઘડી પિછાની લીધી. એને પોતાના સ્વામી ભરતદેવના શબ્દો યાદ આવ્યા : ‘કર્તવ્યને તો જીવન કે મૃત્યુ બંનેથી અજવાળવું ઘટે.'
એણે સમસ્ત જીવન કર્તવ્યપાલનમાં હોમી દીધું હતું. ઋષભ જમાનાના આ યોદ્ધાએ પ્રત્યેક શ્વાસમાં શાસનપ્રચાર જ વણી લીધો હતો. આજ એ પ્રચારમાં એણે દેહ હોમી દેવાનો નિરધાર કર્યો. એણે જોયું કે પહેલાં સ્વામીને સહીસલામત કરવાની જરૂર છે. એમના મસ્તક પર રહેલો ચૂડામણિ શત્રુઓને એમને પિછાનવા માટે સગવડભર્યો બન્યો હતો.
સુષેણે આગળ વધીને ભરતદેવના મસ્તક પર ઝળહળી રહેલો ચૂડામણિ ખેંચીને પોતે પહેરી લીધો, જેટલા મળ્યા તેટલા કાકિણી પુરુષોને એકત્ર કર્યા, હાથ આવ્યો તે હસ્તી લઈ લીધો. પણ ભૂલથી એણે જે હસ્તી ગ્રહ્યો તે હસ્તી ૧૧૮ચક્રવર્તી ભરતદેવ