________________
આસાયેશની સુખદ પળોમાં સહુ ગરકાવ હતા, એ વખતે સેનાના અંતિમ ભાગમાં, દરિયામાં આવી રહેલા ભયંકર વાવાઝોડાના રવ જેવો કંઈ કોલાહલ સંભળાયો.
ગાઢ તિમિર છવાયેલું હતું. કાકિણીરત્ન ને મણિરત્ન અકિંચિત્કર જેવાં લાગતાં હતાં. એમણે પણ કપરી કામગીરી બજાવ્યા બાદ લાંબી સોડ તાણી હતી.
ભય ક્યાંય હતો નહિ. શંકા કરવા જેવું પણ લાગતું નહોતું. દુશ્મનનો અણસારો સરખો નહોતો. ત્યાં એકાએક વેગભર્યા વાયરા વાવા લાગ્યા – જાણે ઝંઝાવાત જાગ્યો. ચારે દિશામાંથી તીડ ધસારો કરે એમ કંઈક અકથ્ય ધસારો થઈ રહ્યો.
અંધકારમાંથી ભૂત ઊઠે, પાતાળમાંથી પ્રેત પ્રગટે, દિશાઓમાંથી દાનવો જાગે એમ એકાએક આક્રમણકારોનાં ટોળેટોળાં સેના પર તૂટી પડ્યાં. ધસારો કરનારા એટલા વેગવંત હતા કે ભરત સેના સાવધ થાય તે પહેલાં તેઓ એમની છાતી પર આવીને પહાડની જેમ ખડા થઈ ગયા ! ચોમાસામાં દેડકાં બહાર કૂદી આવી ભૂમિને આવરી લે એમ એ ભૂતાવળ અંધકારની ગુફામાંથી મોટા જથ્થામાં બહાર આવી રહી.
જોતજોતામાં ભયંકર યુદ્ધ મચી ગયું. ભારતી સેના ભયંકર વિસ્મય સાથે સાવધ થઈ. એણે છાતી પર યમ જોયા. પણ એય વીરનરો હતા. જેઓને જે શસ્ત્ર હાથમાં આવ્યાં તે શસ્ત્ર લઈને, શસ્ત્ર ન મળ્યાં તેઓ જે મળ્યું તેનાથી અને જેઓને શોધતાં કંઈ પણ હાથ ન પડ્યું તેઓ હાથોહાથ લડાઈમાં લાગી ગયા. પણ અંધકારનો અંચળો ઓઢીને લડવા આવનારા સશક્ત હતા, યુદ્ધમાં નિષ્ણાત હતા, ઘા કરવામાં ઝનૂની હતા, ચિત્રવિચિત્ર શસ્ત્રથી સજ્જ હતા. પહેલો મારે એ કદી ન હારે, એમ પહેલો ઘા કરવાનું ભાગ્ય એમને વર્યું હતું ! છાવણીમાંથી કરુણ કંદન જાગ્યું. હોંકારા-પડકારાથી આકાશનો ગુંબજ થડકારા ખાવા લાગ્યો.
આજ સુધીની વિજયયાત્રામાં ભરતસેનાને આવું ઘમસાણ યુદ્ધ લડવાનો પ્રસંગ પડ્યો નહોતો. સર્વત્ર માત્ર ભયદર્શનથી જ પ્રતિદર્શન થયું હતું, અને અલ્પ આયાસે વિજય પ્રાપ્ત થઈ ગયો હતો. સહેલા વિજયોએ એમને કંઈક સુંવાળા, કંઈક બેપરવા અને કંઈક ગર્વિષ્ઠ પણ બનાવી દીધા હતા ! અરે, જેને ૧૧૬ ચક્રવર્તી ભરતદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org