Chakravarti Bharat

SR No.: 004516
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaybhikkhu
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 234
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, History, & Story
File Size: 10 MB

Page 123

મહારાજ ! સુષેણ કહે કે હું ન હારું ! મારે માથે ભરતદેવ જેવો સ્વામી છે ! પણ વાત તો ભારે અઘરી હતી ; તાડ જેવો બર્બરકુલપતિ ક્યાં ને ક્યાં પારિજાતકના વૃક્ષ સમા સુષેણ ! મલ્લયુદ્ધ થયું. સહુના આશ્ચર્ય વચ્ચે એમણે બર્બરપતિને ચારખાના ચિત્ત પછાડ્યો. બધે જયજયકાર વ્યાપી ગયો. મહારાજ! બીજી બધી વાતે આ લોકો ગમે તેવા હોય, પણ એકવચની તો પૂરા ! દાસની જેમ બધા મસ્તક નમાવતા સામે આવીને ઊભા. બર્બરપતિએ પોતાની પાંચસો સ્ત્રીઓ પણ સેનાપતિને અર્પણ કરી, પણ સેનાપતિ સુષેણ કોનું નામ? એમણે કહ્યું કે તમારી સ્ત્રીઓ પર તો શું, પણ તમારા બાગના ફૂલ પર પણ અમારું આધિપત્ય નથી. તમે સ્વતંત્ર છો. શરત માત્ર એટલી કે ભરત-શાસનને સમજો ને તેનો પ્રચાર કરો.” આ સાંભળીને તો તેઓ બેવડા ગુલામ બન્યા.
યુદ્ધના વિજય કરતાં અંતઃકરણનો વિજય એ સાચો વિજય છે. એ જ ઋષભી સિદ્ધાંત છે. સુષેણને એ બરાબર હસ્તગત થયો છે.” ભરતદેવે કહ્યું.
સુવેગે આગળ ચલાવ્યુંઃ “બર્બર ને સિંહલના વિજયોએ ટાંકણ લોકો પર સારી અસર કરી. તેઓ સ્વયે વશ બન્યા. જોકે એ લોકોએ થોડો સામનો કર્યો, પણ એય થાકીને શરણે આવ્યા. આમ આખો દક્ષિણ યવનદીપ સેનાપતિએ સાધ્ય કર્યો. આ પછી સેનાને વિરામ આપવા સિંધુને કાંઠે આવેલા કચ્છ દેશની સુક્કી ને સમતલ ભૂમિમાં નિવાસ કર્યો. આ નિવાસ દરમ્યાન ચર્મરને પોતાની વ્યવસ્થાને ફરી વાર અવલોકી લીધી. હવે તેઓ પાછા આવવા રવાના થયા છે. વળતો પ્રવાસ એમના શાસન-પ્રચારનો છે. થોડા વખતમાં તેઓ આવ્યા સમજો !”
સુંદર વર્તમાન ! સુવેગ ! જા, તું અયોધ્યા પાછો ફર ને નિવૃત્તિનું સુખ માણ. તે તારી કપરી ફરજ સુંદર રીતે બજાવી છે.” ભરતદેવે સુવેગની પીઠ થાબડતાં કહ્યું, ને તરત કંઈ યાદ આવ્યું હોય તેમ બોલ્યા : “અરે ! વિબુધશેખર આપણી રાહ જોઈને બેઠો હશે.'
ભરતદેવ તરત ગજારૂઢ થયા. અનેક જણા એમને અનુસર્યા. તેઓ વેગથી ધસ્યા, પણ થોડા મોડા પડ્યા હતા.
સમયનો પરિપાક થઈ ગયો હતો. સિંધુનાં પ્રચંડ મોજાંરૂપી મુગરોએ વચ્ચેની માટીની દીવાલને પ્રહાર પર પ્રહાર કરી ઢાળી નાખી હતી. સિંધુનાં મોજાં વર્ષોનાં પૂરની જેમ ગાંડાંતૂર બની ખાઈમાં ધસી રહ્યાં હતાં. ખાઈની બંને ૧૦૮ ચક્રવર્તી ભરતદેવ