Page Text
________________
અંતે તેઓ સંતાનને જન્મ દેતાં માબાપને ક્ષણભર વધુ જિવાડી શક્યા. માનવકલ્યાણનું આ કાર્ય અમારા બીજા પૂર્વજ શરૂ રાખ્યું. ત્રીજાએ પણ એ જ કાર્ય કર્યું. આખરે સંતાનને સ્વસ્થ કર્યા, માતાપિતાને જીવિત રાખ્યાં. હવે માતા એક સંતાનને જન્માવતી, પણ નીરોગી રીતે ! આમ મૃત્યુપ્રમાણ ઘટાડી દીધું, પણ એક વાત વળી નવી નીકળી. '
બાળકો માંસમજ્જામય ઓરથી લપેટાયેલાં જન્મતાં. આ ઓરમાંથી મુક્ત કરતાં ઘણાં બાળકો મૃત્યુશરણ થતાં. આ ઓર ફાડવાના નાનકડા કાર્ય માટે અમારા એક પૂર્વજે પોતાની સંપૂર્ણ કાર્યશક્તિ વાપરી. એમણે માનવમાં જ, જીવનના અંતિમ કલ્યાણની શક્યતા નીરખેલી – ન પશુ, ન દેવ કે ન વિદ્યાધરમાં ! આથી માનવ-તરુના વાવેતર પાછળ ને સ્વસ્થ ઉછેર પાછળ અમારા પૂર્વજોએ પોતાની અમૂલ્ય પળો ખર્ચી નાખી.”
આવી અમારા પૂર્વજોની માનવકલ્યાણની સતત ચિંતા જોતાં માનવને હણતાં મન સદા આઘાત અનુભવે છે. યુદ્ધ એ ભયનું સંતાન છે. ભય એવો જગાવો કે માણસ એનાથી જ આપણું શાસન સ્વીકારી લે ! નિરુપાયે જ યુદ્ધને જન્મવાનો અવકાશ આપવો.”
પ્રભુ ! આપની ભાવના ઘણી ઊંચી છે, પણ સંસાર ઘણો નીચો છે. પાદપ્રહારને યોગ્ય જીવો પુષ્પહારથી માનતા નથી.'
સુષેણ ! સાચો શ્રમ કદી અફળ જતો નથી. માણસના કલ્યાણ માટે લડાતા યુદ્ધમાં માનવને જ ભૂલી જઈએ, ને એ રીતે યુદ્ધ જો આપણું પતન કરે, તો એ યુદ્ધ શા ખપનું ?” સંસારને આપણી કક્ષાએ ઉઠાવવા માટે તો આ લોમહર્ષણ યુદ્ધોની અગ્નિપરીક્ષા દઈએ છીએ. જો એનાથી આપણે નીચા ઊતરીએ, તો યુદ્ધ કરતાં ઘર શું ખોટું ? કડક શિક્ષક નઠોર વિદ્યાર્થી પર સદા હાથ ઉગામેલો રાખે છે, જેથી વિદ્યાર્થી ડરતો રહે ને સાચા પંથે જાય.
‘આપણે પણ હાથ ઉગામેલો રાખવાનો છે. હાથથી બને ત્યાં સુધી ઈજા કરવાની નથી. સેનાનો દેખાવ લડાયક છે એ તો માત્ર દેખાવ પૂરતો, પણ વાસ્તવમાં તો એ જનપદોનો મેળો છે. આપણો દેખાવ છોડ નીંદવાનો છે, પણ અંદરખાનેથી આપણો કાર્યક્રમ બીજવપનનો છે.” ભરતદેવના શબ્દોને સુષેણ, કૃતમાલદેવ ને મહામંત્રી શેરડીના રસની
ઉત્તરાખંડ ૯૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004516 |
| Book Title | Chakravarti Bharat |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaybhikkhu |
| Publisher | Jaybhikkhu Sahitya Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, History, & Story |
| File Size | 10 MB |