Pravachana Kiranavali Pistalisa agam Rahasya

SR No.: 004513
Original Sutra Author: N/A
Author: Vijaypadmasuri
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1987
Total Pages: 750
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_related_other_literature
File Size: 16 MB

Page 94

જૈન પ્રવચન કિરણાવલી
૪૫
ને બાદમાં પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત ભેટ્ટાનું ઘટતું સરખાપણું, ને વૃક્ષાદિના તથા ઔષધિ વગેરેના દૃષ્ટાંતે પૃથ્વીકાયના ભેઢા વિસ્તારથી સમજાવ્યા છે. પછી કહ્યું છે કે પૃથ્વીકાય વેાનાં શરી। અસંખ્યાતાં ભેગાં થાય, તેા જ રૃખાય, તે અસંખ્યાતાંથી આછા શરીરોની હયાતી શ્રીજિનાજ્ઞાી જ માનવી જોઇયે. જેમ શરીરમાં રહેલ હાડકું કઠિન હાવાથી સચેતન માનીએ છીએ, તેવી જ કઠિનતા સારીર (શરીરવાળા) પૃથ્વીકાયમાં હાવાથી પૃથ્વીકાયને સચિત્ત માનવા વ્યાજબી છે. પછી પૃથ્વીકાયનું પરિમાણ, અને ક્ષેત્ર અને કાલમાં કાની સૂક્ષ્મતા ને કોની માદરતા ? તે જણાવી કાલથી પૃથ્વીકાયનું પરિમાણ અતાવ્યુ છે. પછી જણાવ્યું છે કે-ચક્રમાદિ કરવા દ્વારા મનુષ્ચાના કામમાં પૃથ્વીકાય આવે છે. મનુષ્ય વગેરે પેાતાના સુખને માટે જ પૃથ્વીકાયના જીવાને દુ:ખ ઉપજાવે છે. એટલે રોગાદિ કારણે પૃથ્વીકાયના આરંભ કરે છે. પાતાના કામમાં માટી વાપરી સ્વકાર્ય સાધે છે. પછી હુળ વગેરે દ્રવ્યશસ્ર, તથા ભાવશસ્ત્રનું નિરૂપણ, અને પૃથ્વીકાયના જીવાને વેદના કેવી હોય ? તે જણાવી કહ્યું છે કે–પૃથ્વીકાય જીવાને અંગ ઉપાંગ નાંહુ છતાં પણ તેઓ વેદના જરૂર ભાગવે છે. પછી કુંતીકાની ટુંક બીના, અને કરવા કરાવવા અને અનુમેાદના દ્વારા વધની શ્મીના જણાવી છે. પૃથ્વીકાયને હુણતાં તાશ્રિત (તેના આધારે રહેલા) ખીજા જીવા પણ હણાય, માટે જ મુનિવા પૃથ્વીકાયના વધ કરતા નથી, ને મનેાતિ વગેરેને ધારણ કરે છે એમ જણાવ્યું છે. વળી દેખાતી પૃથ્વી અસખ્યાતા પૃથ્વીકાય વાનાં શરીરોના સમૂહુરૂપ છે એમ માનવુ" જોઈ એ. પછી કરવુ વગેરે સ્વરૂપે પૃથ્વીકાયના થતા સમાર્ભ જણાવીને કહ્યું છે કે અધ વગેરેની માફક પૃથ્વીના સમાર્ંભ કરવાની ભાવનાવાળા જીવા જરૂર તીવ્ર રાગાદિ વિવિધ અનર્થાં પામે છે. તેમ જ જે પૃથ્વીને ન હણે તે જ મુનિ કહેવાય.” શસ્રપરિજ્ઞાના બીજા ઉદ્દેશાના ટ્રૅક પરિચય પૂર્ણ થયા.
ત્રીજા ઉદ્દેશ્યના ક્રૂક પરિચય
।।ખ
અહી અકાય (પાણી)નાં દ્વારા, ભેદ, પરિમાણ, ઉપભાગ, શસ્ત્ર, લક્ષણ દ્વારમાં પૃથ્વીકાયની અપેક્ષાએ અહીં વિશેષતા (તફાવત), અપ્લાયના ભેદા, બાદર અપ્લાયના શુદ્ધોદકાદિ પાંચ ભેઢા, અપ્લાયનુ' પરિમાણ, તથા લક્ષણ જણાવી તેના વપરાશ કઈ રીતે થાય છે ? તે કહીને અપ્લાયને હણવાનાં કારણેા, તેનાં સ્વકાયાદિ શસ્ત્રા, વ્યભાવ શસ્ત્રા, વગેરે જણાવી બાકીનાં દ્વારાની બીના પૂર્વે જણાવેલ પૃથ્વીનાં દ્વારાની બીનાની જેમ જાણવી એમ કહ્યું છે. પછી અનગારનું સ્વરૂપ, જિનાજ્ઞાથી અપ્લાયને સમજી તેની રક્ષા કરવી, કાયનાં જુદાં જુદાં શસ્ત્રો, બીજા ધર્મીના આગમાની અસારતા, અપ્લાયની રક્ષા કરનાર મુનિ કહેવાય વગેરે ભીના વિસ્તારથી કહી છે.
ત્રીજા ઉદ્દેશાના ટૂંક પરિચય પૂર્ણ થયા.