Page Text
________________
અવીસમું પદ
૩૦૭ કરવાને ઉત્સાહ તદ્દન મટી જાય છે, પણ આ અનુભવરસનું પાન કર્યા પછી તેને જે કેફ ચઢે છે તે તો કદિ ઉતરતો નથી. એક વખત તે કેફ ચઢ્યો હોય તે પછી તેની ખૂમારીમાં જ આ જીવ પ્રગતિ કરતો જાય છે અને છેવટે અનંત કાળ સુધી કદી પણ ઉતરવાને પ્રસંગ જ આવતું નથી. આશાધારી કૂતરો બારણે બારણે રખડે છે પણ છેવટે તેનું કંઈ વળતું નથી અને નિરાશીભાવ પ્રાપ્ત કરી પિતાની સહજ સમાધિરૂપ અનુભવરસનું પાન કરી તેમાં આસકત રહેનાર પ્રાણીઓને કેફ કદી ઉતરતો નથી. તેથી પરની આશા છેડી દઈ સ્વાત્માનુભવ કરવો એ અત્ર ઉપદેશ છે. વાત એમ છે કે જ્યારે અધ્યાત્મજ્ઞાનને આ વિષય ચર્ચાતો હોય છે ત્યારે તે આ જીવને તેની સત્યતા સ્પષ્ટ રીતે સમજાય છે, પરંતુ પારકી આશામાં તણાયેલ, રાગમાં રાચેલે અને સંસારમાં સર્જાયેલ આ જીવ પાછો એકલે પડે છે કે બધી વાત ભૂલી જઈ પરભાવમાં આસક્ત થઈ જાય છે અને પછી કૂતરાની જેમ અહીં મોટું નાખે છે, ત્યાં મેટું નાખે છે અને બધી જગ્યાએથી માર ખાય છે. કેઈ વખત ટુકડે ટલે મળે છે તે પણ તે લાંબે વખત ટકતું નથી અને વળી ટુકડો રોટલે પાસે હોય તેટલે વખત પણ વધારે રોટલે મેળવવાની આશામાં કુતરાપણું તે છેડી શકતા જ નથી. આ સ્થિતિ કેટલી દુઃખમય છે તે વિચારવાથી સમજાય તેવું છે.
आशा दासीके जे जाए, ते जन* जगके दासा;
શાશા રાસી * નાઇ, સાપ અનુમા ઘાણા: ગાઝ૦ ૨ “જે પ્રાણીઓ આશા દાસીના છોકરા છે તે પ્રાણીઓ જગતના નોકર છે; આશા દાસી જેને (પિતાના) નાયક-ઉપરી બનાવે છે તે વસ્તુવિચારથી થતા આનંદને અનુભવ વાની ઈચ્છાને ચગ્ય થાય છે.”
ભાવ-જે આશારૂપી દાસીના છોકરાં થાય છે તે આખા જગતના નોકર થાય છે. આશારૂપી લેડીના પુત્ર દાસ જ થાય છે, વાંદરીનું બરચું જેમ પિતાની માતાને વળગી રહે છે તેમ તેઓ આશા માતાને વળગ્યા રહે છે અને સામાન્ય રીતે દાસીના છોકરા તો દાસ જ થાય. આશા-તૃષ્ણાને જેઓ વશ પડે છે. તેઓ આખા જગતના જે પ્રાણીઓના સંબંધમાં તેને અંગે આવે તેને હુકમ પોતાની ઈચ્છાઓ અમલમાં લાવી તેના દાસ બને છે, તેને નમે છે, તેને પગે પડે છે અને તેની ગુલામગીરી કરે છે. દાખલા તરીકે જ્યારે ધનની આશા હોય છે ત્યારે ધનવાન પ્રાણી પાસેથી યુક્તિ-પ્રયુક્તિ કરી ધન કઢાવી લેવા તેની પરિચર્યા કરે છે, તેની ખુશામત કરે છે અને અનેક ન કરવા યોગ્ય કાર્યો કરે છે;
* ‘જન” ને સ્થાનકે “સ” શબદ એક પ્રતમાં છે. ૪ જેને બદલે કોઈક જગાએ ‘’ શબ્દ છે. : પીયાસા એવો પાન્તર છે.
૨ જાએ=જાયા, જાતા, દીકરા. જન=માણસ. જનકે દાસા-દુનિયાના નોકર. નાયક=ઉપરી, સ્વામી. લાયક=5. અનુભવ થાસા=અનુભવની પ્યાસ, તરસ.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004508 |
| Book Title | Anandghanji Pado |
| Original Sutra Author | Anandghan |
| Author | Motichand Girdharlal Kapadia |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1956 |
| Total Pages | 604 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Worship |
| File Size | 13 MB |